Yıldızları saymak…
NASA, The Hubble Heritage Team, STScI, AURA, Public domain, via Wikimedia Commons
Yıldızlı bir geceydi... Hepimiz yıldızlara bakıyorduk, sonra onları saymak istedik ve sonunda pes ettik... Bunu yazan şairin bildiği bazı şeyler mi vardı, yoksa gerçekten de yıldızları saymak mı istemişti? Son yapılan araştırmalara göre gök yüzündeki yıldızlar, denizdeki kum kadar çok.
Carl Sagan’ın iddiaları
Amerikalı ünlü Gökbilimci Carl Sagan 1980li yılların başında bir televizyon şovunda böyle bir iddiada bulunmuştu. Sagan’a göre, evrendeki yıldızlar, denizdeki kumlardan bile daha fazlaydı. Bu tv şovunun adı ise Cosmos’tu. O zamandan bu yana birçok araştırma yapıldı ve birçok şey söylendi. Ama yıldızların sayısı asla bilinmedi.
Birçok gök bilimci ise bu iddianın doğruluğunu merak etti ve kanıtlamaya çalıştı ya da böyle bir şeyin hesaplanabilir olup olmadığını düşündü… ancak bu konuda da bir sonuca varılamadı ve bu hala tartışılan bir konu olmaya devam ediyor.
Bir sayı vermek mümkün mü?
Şimdi ise Cambridge Üniversitesi’nden Profesör Gerry Gilmore, bizim dünyada yaşayanlar olarak, içinde yaşadığımız ve gördüğümüz samanyolu galaksisi içindeki yıldızları saymak mümkün diyor ve bunu da şu an bir araştırma olarak yönetiyor. Bunu bir proje olarak yapan Gilmore,öncelikle gökyüzünün ahritasını çıkarmış. Bu haritayı da Gaia teleskobuyla yapmış.
Yaşadığımız galaksinin içinde toplam olarak kaç tane yıldızın olduğunu hesaplamak için Gaia teleskobunun ekibi de ellerindeki bilgileri ve verileri kullanarak Samanyolu Galaksisi’nin 3 boyutlu haritasını çıkarttı
200 milyar yıldız
Gilmore’un BBC’ye yaptığı açıklamaya göre ise Gaia’nın ilk topladığı bilgilerle birlikte 2 milyar adet yıldız tespit edildi. Bu yıldızlar, Samanyolu Galaksisi’ndeki yıldızların sadece yüzde 1’ini oluşturuyor, Gilmore’a göre.
Gaia’nın bu hesaplamasına göre ise eğer iki milyar yıldız toplamın yüzde 1’ini oluşturuyorsa, galaksi içinde toplam 200 milyar yıldız var olabilir. Ancak bu sayı sadece tek bir galaksiye ait.
Peki, evrende yer alan galaksilerin toplamında kaç yıldızın olduğunu bulmak mümkün mü? Bu durum da şu şekilde açılanıyor: Samanyolu Galaksisi, klasik olarak gösterilecek galaksilerden birisi ve bu nedenle de birçok galaksi de Samanyolu kadar yıldız var.
Gilmore da bu durumun bir ortalama olarak kullanılabileceğini söylüyor. Bunun nedeni ise büyüklük seviyesinde 100 milyar fazla yıldızın çok az bir fark yaratıyor olması.
Buna göre eğer evrende kaç galaksi var bilirsek, toplam yıldız sayısını da bulabiliriz.