Kutup Yıldızı Thuban Yıldız Çifti Mi?
Pixabay
Antik Mısırlıların kutup yıldızı olarak kabul ettiği düşünülen Thuban adlı bir yıldızın aslında bir çift yıldız olduğu anlaşıldı. NASA gökbilimcileri, iki yıldızın hizalanarak tutulmalar gerçekleştirdiğini keşfetti.
Alpha Draconis olarak adlandırılan Thuban, Küçük Ayı ile Büyük Ayı takımyıldızları arasında yer alan Draco takımyıldızında yer alıyor. Ayrıca eski Mısırlılar tarafından kutup yıldızı olarak kabul edildiği düşünülüyor. Bilim insanlarının yeni keşfi, Thuban’ın bir ikili yıldız sistemi olduğunu ortaya çıkardı.
Yaklaşık 4.700 yıl önce, Mısırlıların piramitleri inşa ettiği dönemde Thuban, diğer yıldızların geceleri etrafında döndüğü ekseni oluşturuyordu. Bazı araştırmacılar, piramitlerin bu nedenle doğrudan Thuban’a göre hizalanacak şekilde inşa edildiğini düşünüyor. Günümüzde ise Kutup Yıldızı, Dünya ekseninin eğimi zamanla değiştiği için Thuban’ın sağında kalan ve daha parlak bir yıldız olan Polaris olarak tanımlanıyor.
Yıldızları gözlemlemek
NASA gökbilimcileri, amacı dış gezegenleri gözlemlemek olan uzay teleskobu Transiting Exoplanet Survey Satellite (TESS) aracılığıyla eski kutup yıldızını ve daha birçoğunu izliyor. TESS, iki yıldır geceleri gökyüzünü 24×90 derecelik kesitler şeklinde gözlemliyor ve teleskop kısa süre önce Thuban’ın tutulmalara uğradığını keşfetti.
Keşfe göre Thuban, aslında bir yıldız çifti ve çiftin büyük olan yıldızı güneşten 4 kat daha büyük, %70 daha sıcak ve yüzey sıcaklığı yaklaşık 9704 derece. Diğeri ise büyük yıldızdan beş kat daha sönük ve yaklaşık yarısı boyutunda. İki yıldız birbirine ortalama 61 milyon km mesafede dönüyor ve her 51 günde bir tam bir daire çiziyor. Gökbilimciler, daha önce yıldızların yörünge yollarında tutulmaya uğradığına dair hiçbir kanıt bulamamışlardı.
Tutulmalar sadece 6 saat sürüyor ve bu nedenle Dünya’dan yapılan gözlemler o anları yakalayamıyordu. Ancak gökbilimciler artık Thuban’ın birbirinin önünden geçen ve tutulmaya yol açan en parlak yıldız çiftleri arasında olduğunu biliyorlar.