Bir karadelik bulundu
Pixabay
credit: Pixabay
Yıldızların ötesinde merak edilen şeylerden biri de kara delikler. Galaksideki yıldızları bir arada tutan yer çekiminin kaynağı olduğu düşünülen Sagittarius A* ilk kez görüntülendi.
Kara delikler yıllardır bilim adamlarının çözebilmek için yoğun çaba harcadığı konuların başında geliyor. Işığın bile kaçamadığı kara delikler adı üzerinde tamamen siyah olduğu için görüntülemek oldukça zor. Bir grup astronom farklı bir şekilde de olsa ilk kez kara deliği fotoğrafladığını ifade ediyor.
Bilindiği üzere galaksimizin tam ortasında yer alan ve Sagittarius A olarak adlandırılan radyo kaynakları uzun süredir araştırılıyor. Bu isim ise gökyüzünde Sagittarius ile Scorpius takımyıldızlarının yanında olmasından dolayı verilmiş.
Bu kaynakların içerisinde ise Sagittarius A* nesnesinin süper kütleli bir kara delik olduğu düşünülüyordu. Galaksideki yıldızları bir arada tutan yer çekiminin kaynağı olduğuna inanılan Sagittarius A* ile ilgili bugüne kadar radyo dalgaları ile ölçümler yapılabiliyordu.
Sagittarius A* kara deliğinin 4.4 milyon Güneş kütlesinde ve bizden 26 bin ışık yılı uzakta olduğu tahmin ediliyor. Astronomlar 16 yılda bir kara deliğin yörüngesini tamamlayan S2 yıldızını izlerken ilginç bir olay fark etmiş.
Donanımhaber’e göre, Sagittarius A* kara deliğinin etrafında ışık hızının yüzde 30’u kadar bir hızla dönen süper sıcak gaz kütleleri görüntülenmiş. Yukarıda da belirttiğimiz gibi kara deliğin simsiyah olması nedeniyle etrafını saran Event Horizon – Olay Ufku’nun fotoğrafı çekilemiyor. Sadece içine çekmeden önce çevresinde dönen gaz kütleleri yazımızın konusu.
Yüksek hızda giden gaz kütleleri atomların birbirine sürtmesiyle ısınarak güçlü X-ışınları yayıyor. Astronomlar bu ışınların fotoğrafını çekerek simülasyonlar oluşturmuşlar. Bu derece dar ve hızlı bir yörüngeye sahip olmasını da Sagittarius A*’nın süper kütleli bir kara delik olduğuna dair en önemli delil olarak kabul etmişler.
Ölçümler Şili’deki 4 teleskopun birlikte hareket ettiği Çok Büyük Teleskop – VLT ile yapılıyor. Gravity yazılımı ise 10 metre çapında aynası olan teleskopların topladığı ışığı birleştirerek 130 metre çapında dev bir sanal ayna oluşturuyor. Işınları yakalayan da Gravity yazılımı olmuş.
Event Horizon adında dünyadaki tüm teleskopları yazılım ile birleştirerek Sagittarius A* kara deliğini gözlemleyen devasa bir sanal teleskop daha mevcut ancak ilk fotoğraflama başarısını Gravity gösterdi. Elde edilen veriler kara deliklerin fiziklerini ve uzayı nasıl büktüklerini anlamak açısından önem taşıyor.