Sterrenwachten & observatoria in Nederland

Friesland

In de provincie Friesland staat het museum Observeum en sterrenwacht Burgum. Dit is een museum, sterrenwacht en observatorium in één. Een toegangskaartje tot het museum geeft je ook toegang tot de sterrenwacht. In deze sterrenwacht kun je met telescopen naar de sterrenhemel kijken. Met slecht weer is het bijbehorende planetarium een mooie kans om meer te leren over het heelal. Bij bijzondere astronomische verschijnselen houden ze speciale kijkavonden, bijvoorbeeld wanneer er vallende sterren te zien zijn. Ook houden ze elke vrijdagavond een sterrenkijkavond. Bekijk het zelf op: https://www.observeum.nl/

Groningen

In de provincie Groningen heeft de Rijksuniversiteit Groningen, de ‘Blaauw Sterrenwacht’. Deze sterrenwacht staat bovenop een universiteitsgebouw en is van veraf al te zien. Regelmatig worden er publieksavonden georganiseerd. Bij belangrijke historische gebeurtenissen worden er shows georganiseerd, bijvoorbeeld rondom de eerste maanlandingen. Ook organiseren ze cursussen sterrenkunde voor kinderen tot met 12 jaar. Voor meer informatie kun je kijken op: https://www.rug.nl/research/kapteyn/sterrenwacht/publieks-avonden

Drenthe

In de provincie Drenthe stond vroeger het Planetron Dwingeloo. Dit planetarium en sterrenwacht was een van de grootste centra die voorlichting gaf over astronomie een ruimtevaart. Er werden sterrenkijkavonden georganiseerd met een speciale activiteit voor kinderen waar ze een medaille mee konden verdienen. Ook gaven ze een rondleiding met als onderdeel een voorstelling in het planetarium en het kijken door een grote telescoop naar de sterren. Helaas kwamen er niet genoeg bezoekers en moesten de deuren sluiten.

Overijssel

In de provincie Overijssel zijn er een aantal sterrenwachten die je kunt bezoeken, zoals de Volkssterrenwacht Coenraad ter Kuile die onderdeel is van De Museumfabriek in Enschede. De Museumfabriek is op zichzelf al een heel bijzonder museum waar je veel kunt leren over natuur, wetenschap en techniek. Deze sterrenwacht kun je bekijken op het dak van het museum tijdens je bezoek. Daarnaast worden er ook kijkavonden georganiseerd. Wil je hier van op de hoogte blijven bekijk dan de agenda van De Museumfabriek op: https://www.demuseumfabriek.nl/

In het Overijsselse Lattrop staat de donkerste sterrenwacht van Nederland, de Cosmos Sterrenwacht. Bij deze sterrenwacht kun je de hemel bekijken door de grootste telescoop van Nederland, en je ogen uitkijken in het multimedia theater en planetarium. Je kunt er terecht voor een rondleiding, ook met een grote groep of als kinderfeestje. Tussen april en september organiseren ze elke zaterdagavond een sterrenkijkavond. In het najaar wordt er ook een cursus sterrenkunde gegeven voor iedereen die geïnteresseerd is in het heelal. Meer informatie vind je op: https://www.cosmossterrenwacht.nl/

Op de Sallandse heuvelrug vind je de Sterrenwacht Hellendoorn. Op deze mooie plek in de natuur kun je de sterren bekijken vanaf een platform van 8 meter hoog. Deze sterrenwacht is uniek vanwege een speciaal zon-observatorium, waarmee je veilig naar de oppervlakte van de zon kunt kijken. Naast de sterren kan je dus ook de zon bekijken! Daarbij is er een wandelroute met tegels die informatie geven over het zonnestelsel. Er is zelfs een app beschikbaar die de informatie in 3d weergeeft. Bekijk deze mooie plek op: http://www.sterrenwachthellendoorn.nl

Flevoland

In Flevoland staat in het centrum van Almere de Sterrenwacht Almere. Achter deze sterrenwacht staat een stichting die als doel heeft mensen te interesseren voor sterrenkunde. Iedere donderdagavond kun je hier de sterren bekijken. Ook geven ze regelmatig workshops en lezingen en organiseren ze een activiteit rondom de landelijke sterrenkijkavonden. Wil je hier meer over weten? Bekijk dan: http://www.sterrenwachtalmere.nl

Gelderland

In de provincie Gelderland staat de Volkssterrenwacht Bussloo. Hier kan je met een telescoop naar de sterren kijken of op de vrijdag meedoen met een kijkavond. Elke vrijdagavond wordt er een presentatie gegeven over een actueel onderwerp dat te maken heeft met het heelal. Ze bieden jeugdmiddagen om kinderen kennis te laten maken met sterrenkunde en ruimtevaart. Voor volwassenen bieden ze cursussen sterrenkunde aan. Meer informatie over deze sterrenwacht vind je op: http://www.volkssterrenwachtbussloo.nl

In het Gelderse Lochem vind je Publiekssterrenwacht Phoenix. Daar kun je iedere zaterdagavond terecht voor de vaste publieksavond. Op zo’n avond leer je meer over het heelal en kun je een 360 graden projectie bekijken in het planetarium. Aan het einde van de avond kun je met telescopen de hemel bekijken. In juli en Augustus zijn ze ook op dinsdagavond open. In de winter bieden ze een cursus aan op de vrijdagavond. Meer informatie hierover vind je op: http://www.sterrenwachtphoenix.nl

In Nijmegen vind je de volkssterrenwacht Nijmegen die in beheer is van de Ruimtevaart- en sterrenkundevereniging Saturnus. Zij organiseren in verenigingsverband activiteiten, waarvan sommige open staan voor publiek. Dit zijn onder andere lezingen, bezoek aan astronomiebeurzen en waarneem avonden op locatie. Lees meer over deze sterrenwacht op: http://www.volkssterrenwachtnijmegen.nl

In Zevenaar staat een vergelijkbare sterrenwacht ‘Corona Borealis’. Deze is in handen van de Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Weer- en Sterrenkunde, die astronomie voor een breed publiek toegankelijk wil maken. Ook willen ze amateurastronomen de mogelijkheid geven om hun hobby uit te oefenen. Elke vrijdagavond organiseren ze presentaties waarna je zelf door een telescoop mag kijken. Ook organiseren ze cursussen en workshops op verschillende niveaus. Meer hierover vind je op: http://www.coronaborealis.nl

Utrecht

In de provincie Utrecht staat in de hoofdstad Utrecht het Museum Sterrenwacht Sonnenborgh. Dit is een van de leukste sterrenwachten om met kinderen naartoe te gaan. Bij het bezoek aan het museum kun je een rondleiding volgen met achtergrondverhalen over de sterrenwacht en het bijzondere gebouw waarin ze zijn gevestigd. Op zaterdag worden er speciale kijkavonden georganiseerd met workshops voor kinderen tussen de 6 en 12 jaar. Op vrijdag is de kijkavond geschikt voor volwassenen en kinderen boven de 12. De kijkavonden beginnen met een lezing over een actueel onderwerp waar iedereen wat van kan leren. Alle informatie over dit museum en sterrenwacht vind je op: http://www.sonnenborgh.nl

In Amersfoort gelegen in Park Schothorst, staat de Sterrenwacht Midden-Nederland. De Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Weer- en Sterrenkunde (KNVWS) beheert deze sterrenwacht. Omdat ze volledig op vrijwilligers draaien is de sterrenwacht niet altijd toegankelijk. Jaarlijks doen ze mee aan de landelijke sterrenkijkdagen in maart en is de sterrenwacht open voor publiek. In de winter zijn er regelmatig lezingen. En tussentijds organiseert de vereniging activiteiten. Lees meer over de activiteiten op: https://sterrenwacht-mn.nl/

Wil je meer weten over astronomische verschijnselen? Elke maand delen wij bij OSR een overzicht op Facebook en Instagram van astronomische verschijnselen die je niet mag missen.

Noord-Holland

Hoog in de provincie Noord-Holland staat op Texel in De Koog Volkssterrenwacht “De Jager”. Deze sterrenwacht is onderdeel van het natuurmuseum Ecomare. In de wintermaanden worden er sterrenkijkavonden gehouden. Bij bijzondere astronomische evenementen worden soms ook extra kijkavonden georganiseerd. In de zomer zijn ze beperkt open, maar er is in en rond Ecomare genoeg te doen. Meer informatie over de kijkavonden vind je op: https://oriontexel.nl/

In Haarlem staat de Volkssterrenwacht Copernicus. Hier houden ze tussen september en mei elke vrijdagavond een kijkavond. Ook zijn ze elke eerste zaterdagmiddag van de maand geopend. Bij deze sterrenwacht kun je onder begeleiding via een telescoop kijken naar het heelal. Voor speciale evenementen als de landelijke sterrenkijkdagen zijn ze extra geopend. Voor volwassenen bieden ze lezingen en cursussen aan. En voor kinderen bieden ze speciale leerzame activiteiten aan. Wil je meer weten over de activiteiten die ze aanbieden? Kijk dan op: https://www.sterrenwachtcopernicus.nl/

In Heerhugowaard staat Volkssterrenwacht Saturnus. In de periode tussen oktober en april worden er elke vrijdagavond lezingen georganiseerd, met iedere maand een ander thema. Op zaterdagavond vinden er voor kinderen tussen 8 en 12 jaar activiteiten plaats en kunnen ze onder begeleiding naar de sterren kijken. Er is een apart programma voor jongeren ouder dan 12 jaar waar je op de hoogte wordt gehouden van de nieuwtjes op het gebied van ruimtevaart en astronomie. Voor volwassenen worden er cursussen en workshops aangeboden. Voor meer informatie over alle activiteiten kun je kijken op: https://www.sterrenwachtsaturnus.nl/

In Oostzaan staat de Publiekssterrenwacht Oostzaan van Stichting Vesta. Deze sterrenwacht is elke vrijdagavond, met uitzondering van de zomermaanden, geopend voor publiek. Daarbij kun je meedoen aan een algemene rondleiding, krijg je een presentatie over een speciaal onderwerp en bekijk je de hemel met de grote telescoop. Dit programma is geschikt voor kinderen en volwassenen van 12 jaar en ouder. Ook bij deze sterrenwacht worden verschillende cursussen gegeven. Meer over deze sterrenwacht vind je op: http://www.sterrenwachtvesta.nl

In ’s Graveland staat op de eerste verdieping van het bezoekerscentrum natuurmonumenten de Sterrenwacht ‘Gooi en Vechtstreek’. De sterrenwacht is tussen oktober en maart iedere vrijdagavond open voor publiek. In de zomer wordt er elke eerste zondag van een maand een zonnekijk middag georganiseerd. Ook bieden ze lezingen, cursussen en besloten activiteiten voor groepen aan. Wil je meer weten? Bekijk de website op: https://www.sterrenwacht-gv.nl/sterrenwacht/

Zuid-Holland

In de provincie Zuid-Holland in de stad Dordrecht staat de Sterrenwacht Mercurius. Deze sterrenwacht geeft voorlichting en uitleg over astronomie en ruimtevaart aan jong en oud. Iedere zaterdagavond is er sterrenkijkavond en iedere eerste vrijdag van de maand is er een thema-avond. Voor zowel volwassenen als kinderen is hier genoeg te doen. Deze sterrenwacht heeft ook een expositieruimte met tentoonstellingen en interactieve onderdelen, leuk voor kinderen vanaf 6 jaar. Bekijk voor meer informatie en de opengingstijden op: http://www.sterrenwacht-mercurius.nl

In Leiden staat de oudst bestaande universitaire sterrenwacht van de wereld. Deze Oude Sterrewacht is een historische sterrenwacht waar nog vier oude telescopen staan die vroeger zijn gebruikt voor onderzoek. In het bezoekerscentrum zijn tentoonstellingen te zien en kun je meedoen aan een rondleiding. Het bezoekerscentrum is in het weekend overdag geopend. Sterren kijken kan maar één keer in de maand tijdens een speciale kijkavond onder leiding van de Werkgroep Leidse Sterrewacht.  Bekijk meer over de kijkavonden en het bezoekerscentrum op: http://www.werkgroepleidsesterrewacht.nl en https://www.universiteitleiden.nl/oudesterrewacht

In het Zuid-Hollandse Rijswijk staat de Sterrenwacht Rijswijk op een flatgebouw van 12 verdiepingen. Deze sterrenwacht is de eerste en derde vrijdagavond van de maand, met uitzondering van de zomermaanden, open voor het algemene publiek. Daar kun je een programma volgen dat bestaat uit een presentatie, een rondleiding en het kijken naar de sterren. Ook zijn er extra openingstijden tijdens bijzondere astronomische verschijnselen en bieden ze een basiscursus sterrenkunde aan. Meer informatie over deze sterrenwacht vind je op: https://www.sterrenwachtrijswijk.nl/index.php

In Spijkenisse staat de Sterrenwacht Tweelingen die gerund wordt door vrijwilligers. Ook hier is de sterrenwacht geopend voor publiek op vrijdagavonden in september tot en met mei. Tijdens speciale astronomische verschijnselen zijn ze extra geopend. Voor kinderen tot 10 jaar is er een apart clubje dat een keer in de twee weken samen een knutselwerk maakt of naar de sterren kijkt. Daarnaast worden er voor 10 tot 16 jarigen andere activiteiten gehouden. Woon je in de buurt van Spijkenisse en wil je eens kijken? Bekijk alle informatie op: https://www.sterrenwachtspijkenisse.nl/

Zeeland

In de provincie Zeeland staat in Middelburg de Volkssterrenwacht ‘Philippus Lansbergen’. Deze sterrenwacht is iedere vrijdagavond open en gratis te bezoeken. Voor de avondpresentatie en een bezoek aan het museum vragen ze wel een kleine bijdrage. Het Hans Lipperhey Museum laat zien welke rol de provincie Zeeland heeft gespeelt in de geschiedenis van de sterrenkunde. Ook worden er cursussen voor volwassenen gegeven, net als een speciale jeugdcursus voor kinderen vanaf 8 jaar. Lees meer over deze bijzondere sterrenwacht op: https://www.lansbergen.net/web/

Noord-Brabant

In de provincie Noord-Brabant staan een aantal mooie sterrenwachten, een daarvan is de sterrenwacht Eindhoven. Van oktober tot april is de sterrenwacht elke eerste en derde dinsdagavond van de maand open voor publiek. Op zo’n avond luister je naar een presentatie tijdens een rondleiding en mag je zelf door de grote telescoop kijken. In de overige maanden organiseren ze op een aantal zondagmiddagen zon-kijkdagen waarbij je op een veilige manier de zon kan bekijken. De data en andere interessante informatie vind je op: http://www.sterrenwachteindhoven.nl/

Gedeeltelijk in de gemeente Den Bosch ligt het plaatsje Vinkel waar de Sterrenwacht Halley staat. Hier houden ze elke eerste en derde vrijdagavond van de maand een publieksavond met presentaties in het planetarium en een rondleiding door de sterrenwacht. Op de zaterdagmiddag is er een jeugdmiddag met een activiteit en de mogelijkheid om met een speciale telescoop de zon te bekijken. Bekijk meer activiteiten op: http://www.sterrenwachthalley.nl

In het Brabantse Asten staat de Jan Paagman Sterrenwacht. Deze sterrenwacht is tussen september en april om de week op vrijdag en bij bijzondere astronomische evenementen open voor publiek. Zo’n publieksavond zit bomvol activiteiten zoals een filmpresentatie, een rondleiding door de expositieruimte, een planetarium presentatie en natuurlijk sterrenkijken in de koepel. Ook is er een speciale jeugdafdeling voor kinderen tussen de 10 en 15 jaar die maandelijks een actueel thema bespreken. Meer weten? Bekijk de website op: http://www.sterrenwachtasten.nl

In Oudenbosch staat de oudste volkssterrenwacht van Nederland; de Sterrenwacht Tivoli. Deze sterrenwacht staat op een mooie plek in een voormalig klooster en heeft een rijke geschiedenis. Op één vrijdagavond in de maand houden ze een waarneemavond en zijn open op zondagmiddagen. Tivoli geeft ook workshops, kinderfeestjes, speciale groepslezingen en cursussen voor jong en oud. Kom meer te weten over deze bijzondere sterrenwacht op:  https://www.sterrenwachttivoli.nl/

In het Brabantse Uden staat de Sterrenwacht Orion Uden. Orion is 6 keer per jaar gratis geopend voor publiek. Ze hangen er zelfs de vlag voor je uit! Groepen tussen de 4 en 25 mensen kunnen ook op afspraak terecht. Regelmatig organiseren ze thema-avonden, bijvoorbeeld tijdens de landelijke sterrenkijkdagen. Ook zetten ze leerzame activiteiten en lessen op voor scholen en bedrijven. Meer informatie hierover vind je op: http://sterrenwacht-orion-uden.jouwweb.nl/

Limburg

In Limburg vinden we in Heerlen de enige publiekssterrenwacht in de provincie, namelijk Sterrenwacht Limburg. Deze sterrenwacht wordt gerund door vrijwilligers en is elke vrijdagavond geopend. Daarbij is er een programma over verschillende thema’s met presentaties en rondleidingen. Ook hebben ze een expositieruimte waar je meer kunt leren over sterrenkunde. Het bijzondere van deze sterrenwacht is dat je met één kaartje binnen 6 maanden 2 keer naar binnen kan! Meer informatie over deze sterrenwacht vind je op: https://www.sterrenwacht.nl/

Een sterrenwacht bij jou in de buurt

Met dit uitgebreide overzicht van sterrenwachten en observatoria in Nederland kun jij kijken of er bij jou in de buurt binnenkort een sterrenkijkavond plaatsvindt. Vergeet vooral niet om tijdens landelijke evenementen de website van een sterrenwacht in de buurt te checken. Er is vaak genoeg te doen voor jong en oud. Leer meer over het heelal en kijk samen naar de sterren bij een sterrenwacht bij jou in de buurt!

Vind je het leuk om naar de sterren te kijken en wil je op een sterrenkijkavond naar jouw eigen ster kijken?

Benoem een ster!