Venüs gezegeni yaşam belirtisi ile gündemde! Venüs’te fosfin gazı ve hayat belirtisi iddiası

Uluslararası gök bilimciler ekibi, bunun nereden gelmiş olabileceğini anlamak için bir dizi çalışma yürüttü. Venüs’te hayat belirtisi iddiaları sosyal medyanın da gündemine geldi. Peki, Venüs’te yaşam var mı? İşte, Bilim insanlarının yaptığı araştırmalar.

Büyüklüğü açısından Dünya ile benzerlik gösterdiğinden Dünya ile kardeş gezegen veya dünyanın ikizi olarak da bilinen Venüs’te bilim insanları heyecanlandıran çalışmaya imza attı. Venüs’ün etrafını çeviren bulutlarda canlı mikroorganizmalar olabileceği öne sürüldü. Daha önce yapılan çalışmalarda da NASA’nın 1978’te Venüs’e gönderdiği Pioneer keşif uydusunun gezegenin yüzde 80’ini kaplayan bir yüzey okyanusunun izlerine rastladığını, bunun gezegende geçmişte büyük miktarda su bulunduğunun kanıtı olduğunu bildirilmişti.

Yıldızlar içinde bir Venüs

İngiltere’de Cardiff Üniversitesinden Prof. Jane Greaves liderliğindeki uluslararası bir gök bilimci ekibi, Venüs’ün atmosferinde oksijensiz ortamlarda yaşayan mikroplar tarafından üretilen fosfin gazı keşfetti.

Hidrojen ve fosfor atomlarından oluşan fosfin molekülleri, ilk olarak Hawaii’deki James Clerk Maxwell Teleskopu’yla (JCMT) tespit edildi.

Fosfinin varlığının Şili’deki Büyük Milimetre Teleskopu tarafından doğrulanmasının ardından, uluslararası gök bilimciler ekibi, bunun nereden gelmiş olabileceğini anlamak için bir dizi çalışma yaptı.

Çalışmalarda gök taşları, yıldırımlar ve değişik kimyasal reaksiyonlar gibi biyolojik olmayan olasılıklar değerlendirildi.

Çalışmaların sonunda gezegenin atmosferinde tespit edilen fosfin için yaşamın varlığı dışında bir açıklama olmadığı sonucuna varıldı. Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nden (MIT) Dr. William Bains’in fosfin üretmenin doğal yolları üzerine yaptığı çalışmada, Venüs’ün atmosferinde tespit edilen miktarı üretmenin mikroorganizmalar dışında başka bir yolu olmadığı belirtildi.

Nature Astronomy dergisinde yayımlanan araştırmayı yöneten Prof. Greaves, “Bulutların organizmalarla dolu olması gibi uç senaryoları eleyebileceğimizi sanıyordum ancak Venüs’ün yörüngesinde fosfin olduğuna dair ilk ipuçlarını aldığımızda bu bizim için bir şok oldu.” dedi

İngiltere Kraliyet Astronomi Cemiyeti Başkanı Prof. Emma Bunce, ekibi, çalışmalarından dolayı tebrik ederek, “Dünya’nın ötesinde yaşam olup olmadığı bilimde önemli bir soru. Prof. Jane Greaves ve ekibinin keşfi, bu arayışta ileri doğru atılmış önemli bir adım.” dedi. Bunce, daha fazla çalışma yapılması çağrısında bulundu.

Dünya’da fosfin, penguenler gibi hayvanların bağırsaklarında veya bataklıklar gibi oksijenin az olduğu ortamlarda yaşayan bakteriler tarafından üretiliyor.Atmosferin yüzde 96’sı karbondioksitten oluşan Venüs’ün yüzey sıcaklığı 400 dereceği geçiyor. Bu nedenle Venüs’ün yaşama en elverişsiz gezegenlerden biri olduğu değerlendiriliyordu.

Yaşam koşulları nasıl?

Daha önce yapılan araştırmalara göre, Bilim insanları, Venüs’ün oluşumundan itibaren 2 ila 3 milyar yıl, istikrarlı iklim koşullarının yaşamın oluşmasına elverişli ortamı sağlamış olabileceğini söylemişti.

Avrupa Gezegen Bilimi Derneğinin (Europlanet) internet sitesinde yer alan habere göre, Europlanet’in Amerikan Astronomy Derneği ile düzenlediği ortak toplantıda, ABD Havacılık ve Uzay Ajansına (NASA) bağlı Goddard Uzay Bilimleri Enstitüsünden bilim insanları Venüs’e dair araştırmalarını paylaştı.

Enstitüden Michael Way ve Anthony Del Genio, NASA’nın 1978’te Venüs’e gönderdiği Pioneer keşif uydusunun gezegenin yüzde 80’ini kaplayan bir yüzey okyanusunun izlerine rastladığını, bunun gezegende geçmişte büyük miktarda su bulunduğunun kanıtı olduğunu bildirdi.

Way ve Del Genio, bu bulgudan hareketle gezegendeki su miktarına dair varsayımlara dayanarak 5 ayrı iklim simülasyonu tasarladıklarını aktardı.

Araştırmacılar beş senaryonun da oluşumundan itibaren 2 ila 3 milyar yıl gezegenin atmosfer sıcaklığının 20 ila 50 derece olması gerektiğini gösterdiğini vurguladı.Way ve Del Genio, Dünya’dakine benzeyen bu istikrarlı iklim koşullarının, suyun ortaya çıkardığı oksijenle yaşamın oluşmasına elverişli ortamı sağlamış olabileceğine işaret etti.

Venüs nasıl tanındı?

Venüs, Ay, Güneş, Merkür, Mars, Jüpiter, ve Satürn ile birlikte, görünür hareketlerinin diğer yıldızlardan farklılığıyla tanınan 7 gök cisminden biri olarak gösterilir. Bu yönüyle, antik gök bilim için olduğu kadar astroloji açısından da önem taşıyan gezegen, birçok dilde haftanın yedi gününe adını veren gök cisimlerinden biri olarak, tarih öncesinden günümüze insan kültüründe yerini korumuştur. Günümüze ulaşan en eski gök bilimsel belge olan ve MÖ 7.yüzyıla ait olduğu sanılan Ammisaduqa tabletinde Babillilerin MÖ 1700-1400 yılları arasında yaptıkları Venüs gözlemlerinden söz edilir. Eski Mezopotamya, Orta Amerika ve Uzak Doğu kültürlerinde Venüs’ün önemli bir yeri olmuştur. Eski Yunan’da sabah yıldızı olarak görüldüğünde ‘Phosphorus’, akşam yıldızı olarak görüldüğünde ise ‘Hesperus’ olmak üzere iki ayrı ad taşımaktaydı. Pisagor sayesinde bu iki yıldızın aslında aynı gök cismi olduğunu öğrenen ilk çağ dünyası, Venüs ve Merkür’ün Güneş çevresinde döndüğünü ileri süren Heraklit ile ilk kez güneş merkezli görüş ile tanıştı.

1610’da İtalyan gökbilimci Galileo Galilei basit bir teleskop yardımı ile Venüs’ün evreleri olduğunu fark etti. Daha sonraki gözlemlerinde gezegenin evrelerindeki değişikliklere paralel olarak görünür boyutunun da değiştiğini gözleyen Galilei, bu bulguları gezegenin Güneş etrafında döndüğünün kuvvetli göstergeleri olarak kabul etti.