Temmuz ayı yıldız yağmuruyla taçlanıyor

20 Jul 2019

Asteroiden

Temmuz ayı içerisinde yaşanan Ay ve Güneş tutulmasının ardından bu ay içerisinde bir de meteor yağmuru gerçekleşecek.

2 Temmuz’da yaşanan tam Güneş tutulması ve 16 Temmuz’da yaşanan, ülkemizden de gözlenebilen parçalı Ay tutulmasının ardından, 29 Temmuz’da zirveye ulaşacak Delta Aquarid meteor yağmuru yaşanacak.

2 Temmuz’da meydana gelen ve Arjantin, Şili ve Güney Amerika’dan izlenebilen Güneş tutulması, 16 Temmuz’da da parçalı Ay tutulması yaşanmıştı. Temmuz ayı, Ay ve Güneş tutulmasının ardından Delta Aquarid meteor yağmuru ile son bulacak.

29 Temmuz’da yıldızlar bizi izliyor olacak

Her yıl 27-28 Temmuz tarihleri arasında gerçekleşen Delta Aquarid meteor yağmuru Marsden ve Kracht kuyruklu yıldızlarından geriye kalan enkazdan kaynaklanır.

Kuyruklu yıldızın arkasında bıraktığı enkaz, Dünya’nın yörüngesi üzerinde bulunmaktadır. Dünya’nın kütle çekim etkisiyle burada bulunan irili ufaklı taşlar atmosfere müthiş bir hızla girerek yanarlar. Anlık gerçekleşen “yanarak kayma” olayını “yıldız kayması” olarak nitelendirsek de aslında onlar kuyruklu yıldızdan geriye kalan taş parçalarıdır.

Gökyüzünde saatte maksimum 20 meteor görülebilecektir. Termosfer isimli atmosfer tabakasında gerçekleşen ve meteorların havanın sürtüşmesine bağlı olarak çıkardığı ışık ile uzayda bıraktığı görüntüye meteor yağmuru denmektedir. Uzayda yaşanan olaylar arasında en sık karşılaşılandır ve yaşanacağı zaman gözlemciler tarafından merakla beklenmektedir.

Meteor ve meteorların neden olduğu çeşitli uzay olayları, gelişme gösteren bilim sayesinde keşfedilmiştir. Meteor yağmurları da bu olaylardan biridir ve astronomi bilimi açısından önemlidir. Halk arasında yıldız kayması olarak da bildiğimiz bir gök olayıdır.

Meteor gökyüzünde konumlanmış cisimlerden kopmuş küçük küçük birçok parçadır. Halk arasında gök taşı olarak da bilinir. Kopan gök taşları, boşluk alanda bulunan diğer gök cisimlerinin etkisine girer.

Bazı zamanlarda da atmosferin çekim alanı içinde bulunurlar. Bu aşamaya geldiğinde gök taşları uzayda çok hızlı şekilde ilerlerken; ışıklar bırakarak giderler. Bu hızla ilerlerken hava ile sürtüşme yaşarlar ve kızışma meydana gelir. İşte bu olaya meteor yağmuru adı verilir.

Gece vakitlerinde gerçekleşirse; Dünya’dan çıplak gözle görülebilir. Bu duruma halk arasında yıldız kayması da denir. Halbuki meteor yağmuru gök taşları düşerken arkasında bırakmış olduğu ışıklara denir.

Yeryüzüne ulaşmış olan meteorlar siyah renktedir çünkü yanma evresi geçirmişlerdir. Ayrıca atmosferden geçerken yaşadığı olaylar nedeniyle cilalanmış gibi bir görüntüsü vardır.

Dünya’yı çevreleyen atmosferin katmanları bulunur. Kendi aralarında belirli mesafelerde sıralanmışlardır. Meteor yağmurları bu katmanlardan biri olan termosfer katmanında gerçekleşir. Termosfer yeryüzüne 80-640 km kadar uzaklıkta bulunur.

Yıldızlar nasıl kayar?

Meteor yağmurları ise Dünya’ya 80-110 km kadar uzaklıkta meydana gelir. Bazı meteorlar çok parlak ve ışıklı olabildiği gibi bazıları daha sönük olabilir. Parlak ve çok ışıklı meteorlara ateş topu ismi verilmiştir.

Dünya üzerinde herhangi bir noktaya meteor düşmesi olayları daha önce yaşanmıştır ve ihtimaller hala devam etmektedir. Yeryüzüne düşen bu meteorların türü; ateş topu olanlardır. Yeryüzüne doğru ilerleyen meteorların çok az bir bölümü zemine ulaşır. Kalan birçoğu ise atmosferde parçalanarak ya da buharlaşarak toz haline gelir, yok olur.

Yapılan son gözlemlere göre bil yıl içinde yeryüzüne düşen ateş topu sayısı binlercedir. Uzay görüntülerinde binlerce meteor düşerken görülürken; yeryüzünden bakıldığında görüntüde tek bir noktadan meteorlar geliyor gibi görünür.