Mensa takımyıldızının ötesinde bir gezegen

21 Sep 2018

shooting star

credit: Pixabay

"Space.com" websitesinin bildirdiği habere göre, Geçiş Halindeki Öte Gezegen Araştırma Uydusu TESS, Dünya'dan 59,5 ışık yılı uzakta Mensa (Masa) Takımyıldızındaki Pi Mansea yıldızının yörüngesinde bir öte gezegenin varlığını gördü.

“Pi Mensae c” adı verilen “süper-Dünya” kategorisindeki gezegenin çapının Dünya’nın 2,14 katı, kütlesinin ise Dünya’nın 4,82 katı olduğu bildirildi. Pi Mensae c’nin yörüngesindeki yıldıza, Güneş’e en yakın gezegen olan Merkür’den 50 kat daha yakın olduğu tespit belirtildi.
Öz kütle ölçümlerinin gezegenin büyük ölçüde sudan oluştuğuna işaret ettiğini ifade eden ABD’nin Massachusetts Teknoloji Üniversitesinden (MIT) gökbilimci Chelsea Huang, “Muhtemelen ortasında kaya bir çekirdek ve çevresinde hidrojen ile helyumdan oluşan bir atmosfer var. Yörüngesindeki yıldıza yakınlığı göz önüne alındığından yoğun radyasyon nedeniyle suyun sürekli buharlaşma halinde olduğunu tahmin ediyoruz.” dedi.
Gökbilimciler daha önce Pi Mensae yörüngesinde Güneş Sistemi’nin en büyük gezegeni Jüpiter’den 10 kat daha fazla kütleye sahip bir gaz devi gezegen, “süper-Jüpiter” keşfetmişti.

Keşfe dair detaylar Huang ve diğerleri tarafından “The Astrophysical Journal Letters” dergisinde yayımlandı.
TESS uydusu, NASA tarafından 18 Eylül’de SpaceX üretimi Falcon 9 roketiyle uzaya fırlatılmıştı. Uydunun, iki yıl sürecek keşif faaliyeti boyunca Güneş Sistemi dışındaki yakın yıldız sistemlerindeki öte-gezegenlere dair kanıtlar araması planlanıyor.
TESS, öte-gezegenleri “geçiş” denilen bir konumda tespit etmeye çalışıyor. “Geçiş”, bir öte-gezegenin yörüngesindeki yıldızın önünden geçtiği anı tanımlıyor. Bilim adamları bu anda yıldızın kameralara yansıyan parlaklığında oluşan azalmayı gözleyerek, ışığın salım ve emilme miktarlarını ölçerek söz konusu gezegenlerin kütlesini, öz kütlesini ve atmosfer kompozisyonunu belirleyebiliyor.

İlk ışık görüntüsü

NASA’nın gezegen avcısı TESS uzay aracı, gelişmiş kamera sistemiyle yeni görüntüler yakaladı. Görüntü TESS’in önümüzdeki iki yıl boyunca gözlemleyeceği 26 sektörden birini gösteriyor.

NASA’nın Transiting Exoplanet Survey Satellite (TESS) üzerindeki kameraları en net görüntüleri yakaladı. Gezegen avlayan uzay aracının dört kamerası “ilk ışık” görüntüsünü yakaladı.
TESS’in 7 Ağustos’ta 30 dakikalık süre boyunca yakaladığı tüm fotoğraf bir düzine takımyıldız gösteriyor. Aynı zamanda Küçük ve Büyük Macellan bulutlarını, Samanyolu yörüngesinde dönen iki düzensiz cüce gölü de var.
Ancak, TESS ekibi için görüntünün gerçekten önemli kısımları, potansiyel olarak daha önce bilinmeyen gezegenlere ev sahipliği yapan yıldızlar. TESS müdürü George Ricker’a göre, “Gökyüzünün güney yarım küresinin bu alanı, yer gözlemevlerinden önceki çalışmalara dayanarak gezegenleri geçtiğini bildiğimiz bir düzineden fazla yıldız içerir.” dedi.
Görüntüler James Webb Teleskobu gibi daha gelişmiş sistemlere sahip araçlara aktarılarak, detaylı olarak taramalar yapılacak. TESS bulgularının içinden geçen ışığı ölçmek için spektroskopiyi kullanacaklar. NASA, atmosferik kompozisyonlarını, kütlelerini ve yoğunluklarını spektroskopik teknikler kullanarak bulmayı umuyor.
Bu “ilk ışık” görüntüsü, TESS’in önümüzdeki iki yıl boyunca izleyeceği 26 sektörden birini temsil ediyor. Uzay aracı, her yıl 27 gün boyunca bir sektörü gözlemleyecek.