ExoMars landing Marslander deels geslaagd

20 okt 2016

Marslander daalt af

Gisteren om 17:48 is de Marslander Schiaparelli van ESA op Mars geland. Maar of de lander heel is gebleven is nog maar de vraag. Want Schiaparelli zendt geen signalen meer uit. En daardoor blijft onduidelijk of het project ExoMars succesvol is.

Marslander en satelliet

Dit ExoMars project begon in maart 2016, toen door de ESA (de Europese ruimtevaartorganisatie) een sonde richting de rode planeet lanceerde. Deze sonde bestond uit de satelliet Trace Gas Orbiter en de Marslander Schiaparelli. Afgelopen zondag kwam de satelliet in een baan rond Mars. En dat was het moment dat Schiaparelli losgekoppeld kon worden om vervolgens af te dalen naar het oppervlakte van de planeet.

Dat loskoppelen was een feit om 16.45, zo werd een kwartier later bevestigd door ESA. Het duurt namelijk wel 10 minuten om een signaal van Mars naar Aarde te sturen. Tussen die loskoppeling zondag en de landing gisteren viel de Marslander met maar liefst 21.000 kilometer per uur naar beneden. Tot het de dampkring van Mars bereikte en op dat moment nog maar 6 minuten en 121 kilometer de tijd had om af te remmen voor een geslaagde landing.

Of die landing volgens plan is verlopen is nog niet bekend en zal in de komende dagen moeten worden geanalyseerd uit de verkregen data. Want ongeveer 50 seconden voor ’touch down’ ging het signaal verloren. Vermoedelijk was het de parachute die niet goed werkte. Het is in ieder geval onduidelijk of de Marslander een zachte landing heeft gemaakt en ‘goed’ op Mars staat. 

Mijlpaal in Europese ruimtevaartgeschiedenis

En dus kan ESA nog geen uitsluitsel geven of de landing wel gelukt was: er was een signaal opgevangen door twee satellieten, maar die signalen hielden weer op. Vannacht hebben ze verder ontvangen data geanalyseerd. Tijdens de persconferentie van vanmorgen bleek dat Schiaparelli toch signalen uit heeft gezonden (hoewel niet helemaal zoals verwacht). Maar ze moeten wachten op beelden van een NASA satelliet om te zien hoe de Marslander er aan toe is. 

De ESA spreekt dan wel een groot succes, maar over een paar dagen zal dus pas echt blijken welke informatie er uit de data en foto’s komt en wat de status van de lander is. Het heeft er dus alle schijn van dat ook hun tweede poging om een object succesvol te laten landen en werken op Mars is mislukt. In 2003 stuurden ze de Beagle-2 naar het oppervlakte van de planeet, maar daar is nooit meer een signaal van vernomen en is in 2004 uiteindelijk als verloren gegaan beschouwd. In 2015 werd hij door NASA teruggevonden op foto’s van de Mars Reconnaissance Orbiter HiRISE camera. Hieruit bleek dat twee van de zonnepanelen niet waren uitgeklapt waardoor Beagle-2 geen signalen uit kon zenden.

Ook voor de Russen, die participeren in het ExoMars project, is het de tweede mislukte poging. In 1971 stond hun lander Mars 3 weliswaar op de planeet, maar na 14 seconden stopte het signaal. De Amerikanen blijven daarmee het enige land dat het heeft gepresteerd om een werkend voertuig op Mars te krijgen. Maar liefst 7 keer!

Oppervlakte Mars

Voorbereiding op verdere missies naar Mars

Overigens dient de hele ExoMars missie eigenlijk om aan te tonen dat ESA de technologie in huis heeft om een object op Mars te kunnen laten landen. Deze landing was namelijk slechts een voorbereiding om in 2020 een verkenner te laten landen en er ook te laten rondrijden. De satelliet blijft overigens de komende jaren rond Mars cirkelen en gaat in die atmosfeer op zoek naar biologisch methaangas. Dat aanwezigheid daarvan zou namelijk kunnen wijzen op een vorm van leven.

Het blijft dus nog even afwachten en vooral veel data analyseren voor de wetenschappers van ESA. Een flinke domper voor het team dat eigenlijk vandaag de eerste foto’s van Mars aan de wereld had willen tonen. Maar ESA houdt de moed erin en gaf al aan dat alle data belangrijk is en dat ook deze gegevens gebruikt worden voor de missie van 2020. Want succesvol landen op Mars, dat gaat ze lukken!