Hubble’dan yeni yıldız haberleri var
Credit: Science ABC
Hubble Uzay Teleskobu bizleri şaşırtmayı yine başardı. NASA ve Avrupa Uzay Ajansı (ESA) bizden sadece 3 milyon ışık yılı uzaklıktaki yakın komşumuz Triangulum (Üçgen) Galaksisi'nin resmini yayınladı.
Yerel grubumuzda büyüklük açısından üçüncü sırada yer alan ve içerdiği 40 milyarın üzerindeki yıldız sayesinde çıplak gözle bile fark edilebilen en uzak gök cisimlerinden biri olan galaksinin bu resmi, bizleri kozmik bir yolculuğa çıkarıyor.
54 ayrı resmin bir araya getirilmesi sayesinde ortaya çıkan mozaik, galaksinin merkezi ve iç spiral kollarını gözler önüne seriyor.
Sadece 60 bin ışık yılı çapında olan galaksi, Andromeda Galaksisi’nin 200 bin ve Samanyolu Galaksisinin 100 bin ışık yılına uzanan çapları düşünüldüğünde oldukça küçük kalıyor.
Messier 33 (M33) olarak da anılan galakside bol miktarda bulunan gaz bulutları, gökbilimcilerin bu galaksiye olan ilgisini hep canlı tutuyor. Galakside bulunan yoğun miktardaki gaz ve toz, yıldızların çok hızlı bir şekilde oluşmasına neden oluyor. Öyle ki bir güneş kütlesine sahip yıldız her iki yılda bir oluşabiliyor. Bu durum ise aslında tuhaf, çünkü yeni doğan yıldızlar kozmik gaz ile tozu hızla tüketiyor ve diğer gökcisimlerinin oluşabilmesi için için daha az yakıt bırakıyor. Ancak M33’de söz konusu eylem farklı gerçekleşiyormuş gibi gözüküyor.
Yıldızlar arasında Hubble
ESA yaptığı açıklamada, Hubble Uzay Teleskobu’nun bizlere sunduğu bu görüntüler; Samanyolu, Andromeda ve düzensiz Macellan Bulutları Galaksilerinden gelen görüntüler ile birleştiğinde, gökbilimcilerin yıldız oluşumlarını ve yıldızlarla ilgili evrimi daha iyi anlayabileceklerini ifade etmiş.
Önümüzdeki ay 28. yaşını tamamlayacak olan NASA’nın emektar uzay teleskobu Hubble, ilerleyen bu yaşına rağmen yakaladığı inanılmaz fotoğraflarla her zamanki gibi yine bizleri etkilemeye devam ediyor. Teleskop şimdi de Samanyolu Galaksisi yakınlarında bir “kalıntı galaksi” görüntüledi.
Samanyolu’na 420 milyon ışık yılı uzaklıkta
NGC 1277 isimli bu galaksi Samanyolu’ndan 240 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunuyor. Galaksimizin yaklaşık dörtte biri boyutlarında olan NGC 1277, bu küçük boyutlarına rağmen yine de Samanyolu’ndan iki kat daha fazla yıldıza sahip. Bu ilginç galaksi, NASA’lı bilim insanlarının ifadelerine göre bundan milyarlarca yıl önce Samanyolu Galaksisi’nden tam 1000 kat daha hızlı yıldız üretiyormuş.
Ancak Big Bang’den hemen sonra oluştuğu düşünülen NGC 1277, bir süre sonra yıldız üretmeyi bırakmış. NASA, yaklaşık 10 milyar yıl boyunca hiç yeni yıldız üretmeyen NGC 1277’yi bu özelliği nedeniyle “kalıntı galaksi” olarak nitelendiriyor. Zira bu milyarlarca yıllık süreçte yıldızlarının yaşlanması ve kırmızılaşması haricinde hiçbir değişime uğramayan NGC 1277, bu “tarihi eser” haliyle galaksilerin evrenin o dönemlerinde nasıl göründüğüne ışık tutuyor.
Yeni yıldızlar
Yeni yıldız oluşturmadığı için metal anlamında fakir bir yapıya sahip olan galaksi, bu nedenle sadece kırmızı renkte küresel kümelere sahip. Samanyolu gibi yıldız üretiminin sürdüğü canlı galaksiler ise hem kırmızı hem de mavi galaksi kümeleri içeriyor. NASA’lı astronomlar, NGC 1277’nin bu yapısını tespit ettikten sonra galaksinin kalıntı bir galaksi olduğunu anlamışlar.
Hubble, NGC 1277 benzeri kalıntı galaksilerden aslında daha önce de keşfetmişti. Ancak NGC 1277, daha önce keşfedilen bu galaksilere göre çok çok daha yakın bir konumda bulunması nedeniyle astronomlar için farklı bir anlam ifade ediyor. NASA’lı bilim insanları, merakla beklenen James Webb Uzay Teleskobu’nun da işleve geçmesiyle beraber NGC 1277’nin çok daha verimli bir şekilde incelenebileceğini söylüyor.