De grootste supermaan van deze eeuw!

Wat is een supermaan?

Als de maan vol of nieuw is en zo dicht als mogelijk bij de aarde staat, dan spreken we van een supermaan. De baan van de maan rond de aarde is namelijk geen perfecte cirkel, maar ovaal of elliptisch van vorm. En dus verschilt de afstand van de aarde tot de maan.

Als de maan het verst van de aarde afstaat dan bedraagt die afstand 406.000 kilometer. Dat noemen we apogeum. Staat de maan zo dicht mogelijk bij de aarde, dit heet perigeum, dan is die afstand 356.400 kilometer. Als het dan ook nog volle of nieuwe maan (lees voor de uitleg hierover ons blog ‘Nieuwe maan, volle maan en de kwartieren’) is spreken we dus van een supermaan. Bij een supermaan is de maan tot wel 14% groter dan de maan tijdens apogeum en kan deze tot wel 30% helderder zijn.

Rfassbind, Public domain, via Wikimedia Commons

De term supermaan is overigens geen officiële astronomische term, maar komt voort uit de moderne astrologie. Het was de Amerikaanse astroloog Richard Nolle die in 1979 de supermaan als volgt definieerde:

“… a new or full moon which occurs with the Moon at or near (within 90% of) its closest approach to Earth in a given orbit. In short, Earth, Moon and Sun are all in a line, with Moon in its nearest approach to Earth.”

In de astronomische wereld wordt dan ook niet van supermaan gesproken. Zij gebruiken de terminologie “perigeum-syzygy” of “perigeum nieuwe/volle maan”

Historische supermaan

De maan staat ongeveer eens per 28 dagen in het perigeum, de duur van de omlooptijd van de maan. Maar de combinatie van een perigeummaan met volle maan komt maar drie tot vier keer per jaar voor. En op 14 november is het volle maan en staat hij ook nog eens perfect in het perigeum. Groter en helderder dan op dat moment kun je de maan niet zien. Dit is zeer zeldzaam. Bij andere supermanen (zoals die van vorige maand en straks die in december) staat de maan namelijk wel in het perigeum, maar bevindt deze zich niet op het punt het dichtst bij de aarde. NASA heeft berekend het in 1948 voor het laatst was dat een volle maan zo dicht bij de aarde stond. En de volgende keer zal pas in 2034 zijn!

Wanneer kun je de supermaan het beste zien?

Het nadeel van deze supermaan is dat de maan op z’n volst is halverwege de middag. Om 14:53:38 uur om precies te zijn. de beste tijd om deze supermaan te zien is daarom in de vroege ochtend, voor de zon opkomt. Of ‘s avonds net nadat de zon ondergaat. Dan is de maan officieel weliswaar niet helemaal vol, maar dat verschil kunnen wij met het blote oog toch niet waarnemen. Nu maar hopen dat het dan ook nog helder weer is, dan zou je de supermaan niet hoeven missen!