{"id":49569,"date":"2019-01-06T10:32:31","date_gmt":"2019-01-06T08:32:31","guid":{"rendered":"https:\/\/osr.org\/?p=49569\/"},"modified":"2019-01-06T10:32:31","modified_gmt":"2019-01-06T08:32:31","slug":"yeni-baslangiclar-bizi-bekliyor-yildizlar-bizi-cagiriyor","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/osr.org\/tr\/blog\/astronomi\/yeni-baslangiclar-bizi-bekliyor-yildizlar-bizi-cagiriyor\/","title":{"rendered":"Yeni ba\u015flang\u0131\u00e7lar bizi bekliyor: Y\u0131ld\u0131zlar bizi \u00e7a\u011f\u0131r\u0131yor"},"content":{"rendered":"
6 Ocak 2019 Pazar g\u00fcn\u00fc, O\u011flak burcunun 15 derecesinde olduk\u00e7a \u00f6nemli ve \u00e7ok g\u00fc\u00e7l\u00fc bir G\u00fcne\u015f tutulmas\u0131 ger\u00e7ekle\u015fiyor. \u00d6nemli gezegenlerle kavu\u015fum halinde olacak olan tutulma; B\u0131rak\u0131\u015flara, terk edi\u015flere ve at\u0131klara dikkat \u00e7ekiyor. G\u00fcne\u015f tutulmalar\u0131 g\u00fc\u00e7l\u00fc yeni aylard\u0131r. Yani \u015fimdiye kadar niyet edipte ba\u015flatamad\u0131\u011f\u0131m\u0131z bir\u00e7ok \u015fey i\u00e7in kap\u0131 a\u00e7ar, f\u0131rsatlar getirir ve \u00e7abukla\u015ft\u0131r\u0131r. O\u011flak burcu ise Bur\u00e7lar ku\u015fa\u011f\u0131nda; Devlet, otorite, i\u015f d\u00fcnyas\u0131, sorumluluklar, in\u015faat ve b\u00fcrokrasiyi temsil eder.
\nG\u00fcne\u015f tutulmas\u0131, Ay’\u0131n y\u00f6r\u00fcnge hareketi s\u0131ras\u0131nda D\u00fcnya ile G\u00fcne\u015f aras\u0131na girmesi ve dolay\u0131s\u0131yla Ay’\u0131n G\u00fcne\u015f’i k\u0131smen ya da t\u00fcm\u00fcyle \u00f6rtmesi sonucunda g\u00f6zlemlenen do\u011fa olay\u0131d\u0131r. Tutulman\u0131n olmas\u0131 i\u00e7in Ay’\u0131n yeni ay evresinde olmas\u0131 ve D\u00fcnya’ya g\u00f6re G\u00fcne\u015f ile kavu\u015fum halinde olmas\u0131, yani y\u00f6r\u00fcnge d\u00fczleminin D\u00fcnya’n\u0131n G\u00fcne\u015f \u00e7evresindeki y\u00f6r\u00fcnge d\u00fczlemi ile \u00e7ak\u0131\u015fmas\u0131 gerekir. Bir y\u0131l i\u00e7inde Ay, D\u00fcnya \u00e7evresinde yakla\u015f\u0131k on iki kez d\u00f6nmesine kar\u015f\u0131n, Ay’\u0131n y\u00f6r\u00fcnge d\u00fczlemi ile D\u00fcnya’n\u0131n y\u00f6r\u00fcnge d\u00fczlemi aras\u0131nda be\u015f derece kadar bir a\u00e7\u0131 olmas\u0131 sonucu, Ay her defas\u0131nda G\u00fcne\u015f’in tam \u00f6n\u00fcnden ge\u00e7mez ve dolay\u0131s\u0131yla bu \u00e7ak\u0131\u015fma seyrek olarak olu\u015fur. Bu y\u00fczden, y\u0131lda iki ile be\u015f aras\u0131nda g\u00fcne\u015f tutulmas\u0131 g\u00f6zlemlenir. Bunlardan en \u00e7ok ikisi tam tutulma olabilir. G\u00fcne\u015f tutulmas\u0131 D\u00fcnya \u00fczerinde dar bir koridor izler. Bu y\u00fczden herhangi bir b\u00f6lge i\u00e7in g\u00fcne\u015f tutulmas\u0131 \u00e7ok ender bir olayd\u0131r.<\/p>\n
Tam g\u00fcne\u015f tutulmas\u0131: Ay’\u0131n G\u00fcne\u015f’i D\u00fcnya’dan disk halinde g\u00f6r\u00fcnen \u0131\u015f\u0131kyuvar\u0131n\u0131 t\u00fcm\u00fcyle \u00f6rtmesi ile olu\u015fur. G\u00fcne\u015f’in \u00e7ok parlak olan \u0131\u015f\u0131kyuvar\u0131 Ay’\u0131n karanl\u0131k g\u00f6lgesi ile \u00f6rt\u00fcl\u00fcr ve G\u00fcne\u015f’in \u0131\u015f\u0131kyuvar\u0131ndan \u00e7ok daha soluk olan G\u00fcne\u015f tac\u0131 \u00e7\u0131plak g\u00f6zle g\u00f6r\u00fclebilir hale gelir. Tutulmaya ancak tam tutulma zaman\u0131nda g\u00fcvenli olarak \u00e7\u0131plak g\u00f6zle bak\u0131labilir. Bu s\u0131rada hava, parlak y\u0131ld\u0131zlar ve gezegenler g\u00f6zle g\u00f6r\u00fclebilecek kadar karar\u0131r. Tam tutulma, D\u00fcnya y\u00fczeyindeki dar bir koridorda g\u00f6zlenebilir.
\nHalkal\u0131 g\u00fcne\u015f tutulmas\u0131: Ay’\u0131n, G\u00fcne\u015f’in \u00f6n\u00fcnden tam kavu\u015fumlu ge\u00e7i\u015finde G\u00fcne\u015f’i tam \u00f6rtmedi\u011fi zaman g\u00f6zlemlenir. Ay’\u0131n \u00e7ap\u0131, G\u00fcne\u015f’in \u0131\u015f\u0131kyuvar\u0131n\u0131n \u00e7ap\u0131n\u0131n yakla\u015f\u0131k 400’de biridir. Ancak Ay’\u0131n D\u00fcnya’ya uzakl\u0131\u011f\u0131, G\u00fcne\u015f’in uzakl\u0131\u011f\u0131n\u0131n yine yakla\u015f\u0131k 400’de biridir. Bu y\u00fczden Ay’\u0131n D\u00fcnya’dan g\u00f6r\u00fcn\u00fcr b\u00fcy\u00fckl\u00fc\u011f\u00fc G\u00fcne\u015f ile yakla\u015f\u0131k olarak ayn\u0131d\u0131r. Ancak gerek D\u00fcnya’n\u0131n G\u00fcne\u015f \u00e7evresindeki, gerekse Ay’\u0131n D\u00fcnya \u00e7evresindeki y\u00f6r\u00fcngeleri tam daire olmad\u0131\u011f\u0131ndan, Ay her tam kavu\u015fumlu ge\u00e7i\u015fte G\u00fcne\u015f’i tam olarak \u00f6rtmez. Bu durumda, G\u00fcne\u015f diskinin Ay taraf\u0131ndan \u00f6rt\u00fclmeyen k\u0131sm\u0131, D\u00fcnya’dan halka \u015feklinde g\u00f6zlemlenir.<\/p>\n
Hibrit g\u00fcne\u015f tutulmas\u0131: Tutulman\u0131n D\u00fcnya y\u00fczeyinin baz\u0131 b\u00f6lgelerinde tam, baz\u0131 b\u00f6lgelerinde halkal\u0131 olarak g\u00f6zlenmesi demektir. Hibrit tutulmalar ender olarak g\u00f6r\u00fcl\u00fcr.
\nPar\u00e7al\u0131 g\u00fcne\u015f tutulmas\u0131: Ay’\u0131n G\u00fcne\u015f’i k\u0131smen \u00f6rtmesi sonucunda olu\u015fur. Her tam ve halkal\u0131 tutulma, par\u00e7al\u0131 tutulma olarak ba\u015flar ve tam kavu\u015fumdan sonra yine par\u00e7al\u0131 tutulma halinde devam eder ve biter. Tam tutulma s\u0131ras\u0131nda, tutulman\u0131n tam olarak g\u00f6zlenebildi\u011fi D\u00fcnya y\u00fczeyindeki dar koridorun d\u0131\u015f\u0131ndaki geni\u015f alanlarda, tutulma par\u00e7al\u0131 tutulma olarak g\u00f6r\u00fcl\u00fcr.<\/p>\n
\u00c7ok k\u0131sa bir s\u00fcre bile olsa G\u00fcne\u015f’e do\u011frudan bakmak, g\u00f6z retinas\u0131nda kal\u0131c\u0131 hasara ve dolay\u0131s\u0131yla k\u00f6rl\u00fc\u011fe varan g\u00f6r\u00fc\u015f kal\u0131c\u0131 g\u00f6r\u00fc\u015f bozukluklar\u0131na neden olabilir. Retina ac\u0131ya duyarl\u0131 olmad\u0131\u011f\u0131ndan, bu hasar\u0131n olu\u015fma hissi alg\u0131lanmaz.<\/p>\n
Ola\u011fan ko\u015fullar alt\u0131nda G\u00fcne\u015f, do\u011frudan bak\u0131lamayacak kadar parlakt\u0131r. Ancak tutulma s\u0131ras\u0131nda G\u00fcne\u015f k\u0131smen \u00f6rt\u00fcld\u00fc\u011f\u00fcnde, parlakl\u0131\u011f\u0131 azal\u0131p do\u011frudan bak\u0131labilir oldu\u011fu yan\u0131lsamas\u0131 kolayl\u0131kla olu\u015fabilir. \u00d6zellikle \u00e7ocuklar ve deneyimsiz g\u00f6zlemciler bu yan\u0131lg\u0131ya kolayl\u0131kla d\u00fc\u015febilirler. G\u00f6z bebe\u011fi en parlak nesneye de\u011fil, ortamdaki toplam \u0131\u015f\u0131\u011fa g\u00f6re tepki verir. Dolay\u0131s\u0131yla g\u00f6z bebe\u011fi G\u00fcne\u015f diski k\u0131smen \u00f6rt\u00fcld\u00fc\u011f\u00fcnde, G\u00fcne\u015f’in normal haline bak\u0131ld\u0131\u011f\u0131 durumdan daha geni\u015f olur, b\u00f6ylelikle retina G\u00fcne\u015f’in \u00f6rt\u00fclmeyen k\u0131sm\u0131ndan gelen \u0131\u015f\u0131n\u0131ma daha \u00e7ok maruz kal\u0131r. Bu y\u00fczden, tam tutulma s\u00fcresi d\u0131\u015f\u0131nda tutulma halindeki G\u00fcne\u015f’e do\u011frudan bakmak, normal ko\u015fullardaki G\u00fcne\u015f’e bakmaktan daha tehlikelidir. G\u00fcne\u015f’e \u00f6zel \u00f6nlem al\u0131nmaks\u0131z\u0131n d\u00fcrb\u00fcn, teleskop, foto\u011fraf makinesi viz\u00f6r\u00fc gibi optik ara\u00e7larla bakmak ise, \u00e7\u0131plak g\u00f6zle bakmaktan \u00e7ok daha tehlikelidir.<\/p>\n
Par\u00e7al\u0131 ve halkal\u0131 G\u00fcne\u015f tutulmalar\u0131n\u0131n izlenmesi, \u00f6zel g\u00f6z korumas\u0131 gerektirir. G\u00fcne\u015f diski, ancak G\u00fcne\u015f \u0131\u015f\u0131n\u0131m\u0131n\u0131n zararl\u0131 b\u00f6l\u00fcm\u00fcn\u00fcn uygun \u015fekilde filtrelenmesi ile g\u00fcvenli olarak izlenebilir. G\u00fcne\u015f g\u00f6zl\u00fckleri, yeterli olmad\u0131\u011f\u0131ndan uygun de\u011fildir. Ancak uygun olarak tasarlan\u0131p \u00fcretilmi\u015f sertifikal\u0131 G\u00fcne\u015f filtreleri G\u00fcne\u015f tutulmas\u0131n\u0131n do\u011frudan izlenmesi i\u00e7in g\u00fcvenli olabilir.<\/p>\n
G\u00fcne\u015f diskinin en g\u00fcvenli izlenme y\u00f6ntemi, projeksiyondur. Bu y\u00f6ntem, G\u00fcne\u015f g\u00f6r\u00fcnt\u00fcs\u00fcn\u00fcn, d\u00fcrb\u00fcn, teleskop ya da dip k\u0131sm\u0131nda yakla\u015f\u0131k 1 mm \u00e7ap\u0131nda bir delik a\u00e7\u0131lm\u0131\u015f bir karton kutu kullan\u0131larak beyaz bir ka\u011f\u0131da d\u00fc\u015f\u00fcr\u00fclmesi ile ger\u00e7ekle\u015ftirilebilir. G\u00fcne\u015f’in bu \u015fekilde yans\u0131t\u0131lm\u0131\u015f g\u00f6r\u00fcnt\u00fcs\u00fc g\u00fcvenle izlenebilir.<\/p>\n
Par\u00e7al\u0131 tutulma s\u0131ras\u0131nda, G\u00fcne\u015f’in ne kadar\u0131n\u0131n \u00f6rt\u00fcld\u00fc\u011f\u00fcne ba\u011fl\u0131 olarak havada kararma fark edilebilir. Ancak G\u00fcne\u015f koronas\u0131 (ta\u00e7 tabaka) g\u00f6r\u00fcnmez. G\u00fcne\u015f’in yakla\u015f\u0131k \u00fc\u00e7te ikisi veya daha \u00e7o\u011fu \u00f6rt\u00fcld\u00fc\u011f\u00fcnde g\u00fcn \u0131\u015f\u0131\u011f\u0131n\u0131n soldu\u011fu anla\u015f\u0131labilir.<\/p>\n
Tam G\u00fcne\u015f tutulmas\u0131n\u0131, G\u00fcne\u015f’in \u0131\u015f\u0131kk\u00fcresi Ay’\u0131n diski taraf\u0131ndan tam olarak \u00f6rt\u00fcld\u00fc\u011f\u00fcnde, \u00e7\u0131plak g\u00f6zle, d\u00fcrb\u00fcnle veya teleskopla do\u011frudan izlemek g\u00fcvenlidir. G\u00fcne\u015f tac\u0131 (korona) bu s\u0131rada g\u00f6zlemlenebilir, renkyuvar\u0131 ve hatta G\u00fcne\u015f p\u00fcsk\u00fcrt\u00fcs\u00fc g\u00f6r\u00fclebilir.
\nAy’\u0131n diski G\u00fcne\u015f’in \u0131\u015f\u0131kyuvar\u0131n\u0131 tam olarak kapatmadan \u00f6nce Baily boncuklar\u0131 g\u00f6r\u00fcl\u00fcr. Bunlar, Ay vadilerinden ka\u00e7\u0131p D\u00fcnya’ya ula\u015fan G\u00fcne\u015f \u0131\u015f\u0131nlar\u0131d\u0131r. Tam tutulma, son g\u00fcn \u0131\u015f\u0131\u011f\u0131n\u0131n Ay diskinin kenar\u0131ndan kurtuldu\u011fu anda g\u00f6r\u00fclen elmas y\u00fcz\u00fck etkisi ile ba\u015flar. Elmas y\u00fcz\u00fck yok olur, hava belirgin olarak karar\u0131r, parlak y\u0131ld\u0131zlar ve gezegenler g\u00f6r\u00fcn\u00fcr. Tam tutulma, ba\u015ftakinin tam kar\u015f\u0131 taraf\u0131ndan ilk g\u00fcn \u0131\u015f\u0131\u011f\u0131n\u0131n g\u00f6z\u00fckmesi ile tekrar olu\u015fan elmas y\u00fcz\u00fck etkisi ve hemen ard\u0131ndan tekrar g\u00f6r\u00fcnen Baily boncuklar\u0131 ile sona erer.<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"
6 Ocak 2019 Pazar g\u00fcn\u00fc, O\u011flak burcunun 15 derecesinde olduk\u00e7a \u00f6nemli ve \u00e7ok g\u00fc\u00e7l\u00fc bir G\u00fcne\u015f tutulmas\u0131 ger\u00e7ekle\u015fiyor. \u00d6nemli gezegenlerle kavu\u015fum halinde olacak olan tutulma; B\u0131rak\u0131\u015flara, terk edi\u015flere ve at\u0131klara dikkat \u00e7ekiyor. G\u00fcne\u015f tutulmalar\u0131 g\u00fc\u00e7l\u00fc yeni aylard\u0131r. Yani \u015fimdiye kadar niyet edipte ba\u015flatamad\u0131\u011f\u0131m\u0131z bir\u00e7ok \u015fey i\u00e7in kap\u0131 a\u00e7ar, f\u0131rsatlar getirir ve \u00e7abukla\u015ft\u0131r\u0131r. O\u011flak burcu ise […]<\/p>\n","protected":false},"author":23,"featured_media":0,"comment_status":"closed","ping_status":"closed","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"_acf_changed":false,"inline_featured_image":false,"footnotes":""},"categories":[506],"tags":[],"class_list":["post-49569","post","type-post","status-publish","format-standard","hentry","category-astronomi"],"acf":[],"yoast_head":"\n