{"id":47863,"date":"2018-10-06T15:09:20","date_gmt":"2018-10-06T13:09:20","guid":{"rendered":"https:\/\/osr.org\/?p=47863\/"},"modified":"2018-10-06T15:09:20","modified_gmt":"2018-10-06T13:09:20","slug":"evrendeki-yildiz-turleri-ve-kara-delikler","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/osr.org\/tr\/blog\/astronomi\/evrendeki-yildiz-turleri-ve-kara-delikler\/","title":{"rendered":"Evrendeki y\u0131ld\u0131z t\u00fcrleri ve kara delikler"},"content":{"rendered":"

Karadelikli y\u0131ld\u0131zlar<\/span><\/h2>\n

Bizler asl\u0131nda bunlara yar\u0131m y\u0131ld\u0131zlar diyoruz ama genel olarak da kara delikli y\u0131ld\u0131zlar olarak da biliniyor. Bu kara delik y\u0131ld\u0131zlar\u0131, y\u0131ld\u0131zlar\u0131n\u0131n merkezinde hidrojen f\u00fczyonu yapan bir \u00e7ekirdek yerine, tam boy olarak kara delik bar\u0131nd\u0131ran y\u0131ld\u0131zlard\u0131r.<\/p>\n

Bir\u00e7ok g\u00f6kbilimciye g\u00f6re yar\u0131m y\u0131ld\u0131zlar evrenin gen\u00e7li\u011finde olu\u015fuyor ve uzayda ortaya \u00e7\u0131kan ilk y\u0131ld\u0131zlar aras\u0131nda yer al\u0131yor. \u00c7ok eskiden yani evrenin olu\u015fumunda evrende hidrojen, helyum ve az miktarda lityum d\u0131\u015f\u0131nda element yok oldu\u011fu biliniyor. Bu \u015fekilde a\u00e7\u0131klan\u0131nca da ilk y\u0131ld\u0131zlar da oksijen, argon, azot, silisyum gibi eser miktarda bulunuyor ve bununla birlikte y\u0131ld\u0131z olu\u015fumunu etkileyen a\u011f\u0131r elementlerle kirlenmemi\u015f oluyor. Bu elementler s\u00fcpernova olarak patlayan ilk y\u0131ld\u0131zlar\u0131n \u00f6l\u00fcm an\u0131nda helyum atomlar\u0131n\u0131n y\u00fcksek s\u0131cakl\u0131kta kayna\u015f\u0131p daha b\u00fcy\u00fck atomlara d\u00f6n\u00fc\u015fmesiyle ortaya \u00e7\u0131k\u0131yor. <\/p>\n

En b\u00fcy\u00fck y\u0131ld\u0131zlar<\/span><\/h2>\n

Asl\u0131nda, ilk y\u0131ld\u0131zlar\u0131 olu\u015fturan hafif gazlar\u0131n s\u0131k\u0131\u015f\u0131p n\u00fckleer f\u00fczyon (\u00e7ekirdek kayna\u015fmas\u0131) ba\u015flatmas\u0131 i\u00e7in uzayda \u00e7ok k\u00fc\u00e7\u00fck bir noktaya \u00e7ok b\u00fcy\u00fck miktarda gaz toplanmas\u0131 gerekti\u011fi biliniyor Bu y\u00fczden de ilk y\u0131ld\u0131zlar bug\u00fcn evrende m\u00fcmk\u00fcn olan en b\u00fcy\u00fck y\u0131ld\u0131zlardan \u00e7ok daha b\u00fcy\u00fck ve a\u011f\u0131r. <\/p>\n

\u00d6yle ki a\u011f\u0131rlar ki, \u00e7ekirdeklerinde g\u00f6r\u00fclen a\u015f\u0131r\u0131 y\u00fcksek s\u0131cakl\u0131k, hafif gazlar\u0131n kolayca genle\u015fmesini sa\u011flayarak y\u0131ld\u0131z\u0131n h\u0131zla \u00e7\u00f6k\u00fcp kara deli\u011fe d\u00f6n\u00fc\u015fmesini \u00f6nl\u00fcyor ve bu sayede de g\u00fcn\u00fcm\u00fczden \u00e7ok daha b\u00fcy\u00fck bir durumda olan s\u00fcper dev y\u0131ld\u0131zlar\u0131ndan en az\u0131ndan birka\u00e7 milyon y\u0131l boyunca parlamas\u0131na izin veriyor oldu\u011fu bilinmekteydi. <\/p>\n

Peki bug\u00fcn bu m\u00fcmk\u00fcn m\u00fc; asl\u0131nda hay\u0131r, \u00e7\u00fcnk\u00fc uzaydaki gazlar art\u0131k a\u011f\u0131r elementler i\u00e7eriyor ve k\u00fc\u00e7\u00fck bir noktaya toplanmadan \u00e7ok \u00f6nce s\u0131k\u0131\u015f\u0131p alev al\u0131yor. Bu \u015fekilde de y\u0131ld\u0131z\u0131n gaz toplama a\u015famas\u0131 sona eriyor. Bebek (k\u00fc\u00e7\u00fck ve yeni olu\u015fmu\u015f) y\u0131ld\u0131z yanmaya ba\u015flay\u0131nca civardaki gazlar\u0131 radyasyon bas\u0131nc\u0131yla) bo\u015flu\u011fa \u00fcfl\u00fcyor. Bu s\u00fcre\u00e7 evrende eskisi kadar b\u00fcy\u00fck y\u0131ld\u0131zlar olu\u015fmas\u0131n\u0131 \u00f6nl\u00fcyor. Di\u011fer yandan da, \u201cy\u0131ld\u0131z\u0131n h\u0131zla \u00e7\u00f6k\u00fcp kara deli\u011fe d\u00f6n\u00fc\u015fmesini engellemek\u201d denirken dikkat edilmesi gereken noktalar var. \u00c7\u00fcnk\u00fc, i\u00e7inde kara delik bulunan ilk y\u0131ld\u0131zlar\u0131n s\u0131rr\u0131 burada yat\u0131yor.<\/p>\n

Di\u011fer yandan, evrende ilk defa olu\u015fan kara deliklerin olu\u015fumunda birinci ku\u015fak kara delikler asl\u0131nda s\u00fcpernova halinde patlayan y\u0131ld\u0131zlar\u0131n geriye kalan \u00e7ekirde\u011finin \u00e7\u00f6kmesiyle olu\u015fmuyor. Asl\u0131nda, uzay\u0131n baz\u0131 b\u00f6lgelerinde karanl\u0131k madde ad\u0131 verilen ve \u00f6n\u00fcne etkisiyle o kadar b\u00fcy\u00fck bir gaz k\u00fctlesi toplan\u0131yor ki evrendeki en hafif element olan hidrojenden olu\u015fan bu gaz topu, y\u00fcksek bas\u0131n\u00e7 alt\u0131nda alev al\u0131p y\u0131ld\u0131z olu\u015fturmaya f\u0131rsat bulamadan h\u0131zla \u00e7\u00f6k\u00fcp do\u011frudan kara delik olu\u015fturuyor. <\/p>\n

Baz\u0131lar\u0131 hem kara delik hem de y\u0131ld\u0131z<\/span><\/h2>\n

\u015eimdilik yar\u0131m y\u0131ld\u0131zlar\u0131n bu s\u00fcre\u00e7 i\u00e7inde ve bu \u015fekilde olu\u015ftu\u011fu biliniyor. Bir y\u0131ld\u0131z ayn\u0131 zamanda hem y\u0131ld\u0131z hem kara delik olabilir mi sorusu ise astrofizik\u00e7ileri me\u015fgul ediyor. Onlara g\u00f6re, e\u011fer bebek evrende h\u0131zla \u00e7\u00f6ken dev gaz k\u00fctlesi hidrojene g\u00f6re biraz fazla helyum i\u00e7eriyorsa yar\u0131m y\u0131ld\u0131zlar olu\u015fabiliyor. Bu da ilgin\u00e7 bir veri elbette. <\/p>\n

Bu durumda dev gaz bulutu hemen kara deli\u011fe d\u00f6n\u00fc\u015fm\u00fcyor. Merkezinde bir kara delik olu\u015fabiliyor ve kara delik gaz bulutunu i\u00e7ten yiyip bitirmeye ba\u015fl\u0131yor. Ama helyum atomlar\u0131 hidrojenden daha b\u00fcy\u00fck ve a\u011f\u0131r oldu\u011fu i\u00e7in kara deli\u011fin bo\u011faz\u0131n\u0131 t\u0131k\u0131yor.<\/p>\n

K\u0131sacas\u0131 kara delik bir anda yutabilece\u011finden daha fazla gaz\u0131 emmeye \u00e7al\u0131\u015f\u0131yor. B\u00f6ylece yukar\u0131dan gelen gazlar kara deli\u011fe d\u00fc\u015fmek i\u00e7in s\u0131ras\u0131n\u0131 bekleyen ve trafik t\u0131kan\u0131kl\u0131\u011f\u0131na yol a\u00e7an alttaki gazlara \u00e7arp\u0131yor. Ard\u0131ndan alttaki gazlar\u0131 s\u0131k\u0131\u015ft\u0131rarak geri sekiyor. Burada s\u00fcrekli bir devinim ba\u015fl\u0131yor. Bu s\u0131k\u0131\u015fma kontroll\u00fc ve yava\u015f geli\u015fen bir s\u00fcpernova patlamas\u0131na yol a\u00e7\u0131yor. Kara deli\u011fin g\u00fc\u00e7l\u00fc yer\u00e7ekimi alan\u0131, kara deli\u011fe d\u00fc\u015femeyen gazlar\u0131n bir anda tutu\u015fup patlayarak uzaya sa\u00e7\u0131lmas\u0131n\u0131 \u00f6nl\u00fcyor.
\nBu nedenle, \u00fcstten gelen gazlar alttaki gazlara \u00e7arparak kara deli\u011fin kap\u0131s\u0131nda bekleyen gazlar\u0131 y\u00fcksek \u0131s\u0131 ve bas\u0131nca maruz b\u0131rak\u0131yor. B\u00f6ylelikle alt gaz katmanlar\u0131 kara deli\u011fe d\u00fc\u015fmeden \u00f6nce n\u00fckleer f\u00fczyon ba\u015flat\u0131yor ve bir anda alev alabiliyor. B\u00f6ylece, d\u0131\u015f gaz katmanlar\u0131 da \u0131s\u0131n\u0131yor ve genle\u015fiyor.<\/p>\n

Sonu\u00e7ta neler oluyor?<\/span><\/h2>\n

Bunun sonucunda da, \u00e7ekirde\u011findeki kara deli\u011fin \u00fcretti\u011fi enerjiyle alev alan ve 7 milyon y\u0131l boyuna ya\u015fayan bir y\u0131ld\u0131z olu\u015fuyor. Bu t\u00fcr g\u00f6k cisimlerine yar\u0131m y\u0131ld\u0131zlar diyoruz. Kara delik yar\u0131m y\u0131ld\u0131zlar\u0131 i\u00e7ten i\u00e7e kemiriyor. Ancak, \u00e7ekirdekteki y\u00fcksek s\u0131cakl\u0131k gazlar\u0131 yukar\u0131 \u00fcfleyerek kara deli\u011fin y\u0131ld\u0131z\u0131 olu\u015fturan gazlar\u0131 yutmas\u0131n\u0131 geciktiriyor.
\n\u00d6zetle hem kara delik b\u00fct\u00fcn gazlar\u0131 bir anda yutamad\u0131\u011f\u0131 i\u00e7in hem de s\u0131cak gazlar\u0131n kara deli\u011fe d\u00fc\u015fmesi gecikti\u011fi i\u00e7in uzayda k\u0131sa \u00f6m\u00fcrl\u00fc yar\u0131m y\u0131ld\u0131zlar olu\u015fuyor. <\/p>\n

Bug\u00fcn ise, bir y\u0131ld\u0131z\u0131n s\u00fcpernova olarak patlamas\u0131 yukar\u0131da anlatt\u0131\u011f\u0131m\u0131z yar\u0131m y\u0131ld\u0131z s\u00fcreciyle ayn\u0131. Ancak, g\u00fcn\u00fcm\u00fczde uzayda \u00e7ok fazla a\u011f\u0131r element oldu\u011fu i\u00e7in kara deli\u011fe bir anda d\u00fc\u015femeyen gazlar d\u0131\u015far\u0131ya \u00e7ok h\u0131zl\u0131 aktar\u0131l\u0131yor. Bu nedenle de, y\u0131ld\u0131z\u0131n d\u0131\u015f katmanlar\u0131 hemen uzaya da\u011f\u0131l\u0131yor ve geriye kara deli\u011fin k\u0131sa s\u00fcrede yutaca\u011f\u0131 kadar az gaz kal\u0131yor. Sonu\u00e7 olarak da y\u0131ld\u0131z \u00e7ekirde\u011fi 10 milyon y\u0131ll\u0131k s\u00fcre zarf\u0131nda yava\u015f yava\u015f \u00e7\u00f6k\u00fcp kara deli\u011fe d\u00f6n\u00fc\u015fmek yerine, neredeyse bir anda \u00e7\u00f6kerek kara delik oluyor.<\/p>\n

Evrendeki yar\u0131m y\u0131ld\u0131zlar ger\u00e7ek mi?<\/span><\/h2>\n

Yar\u0131m y\u0131ld\u0131zlar milyarlarca y\u0131l \u00f6nce \u00f6mr\u00fcn\u00fc tamamlay\u0131p yok olmu\u015f. Art\u0131k, bundan eminiz ama di\u011fer yandan yar\u0131m y\u0131ld\u0131z g\u00f6rmenin bir yolu var. G\u00f6kbilimciler, 3,5 milyar ya\u015f\u0131ndaki en eski galaksilere teleskopla bakarak bunlar\u0131n i\u00e7indeki y\u0131ld\u0131z\u0131ms\u0131lar\u0131 tespit edebiliyor. Ama maalesef bizler onlar\u0131 uzak galaksileri milyarlarca y\u0131ld\u0131za ra\u011fmen siyah bo\u015flukta k\u00fc\u00e7\u00fcc\u00fck birer nokta olarak g\u00f6rebiliyoruz. Bug\u00fcnk\u00fc teknoloji ile i\u00e7lerindeki yar\u0131m y\u0131ld\u0131zlar\u0131n kadim \u0131\u015f\u0131\u011f\u0131n\u0131 tek tek se\u00e7emiyoruz. Bu durumda da, sadece gen\u00e7 evrende de\u011fil, bug\u00fcnk\u00fc yeti\u015fkin evrende de g\u00f6r\u00fclmesi m\u00fcmk\u00fcn olan di\u011fer teorik y\u0131ld\u0131z t\u00fcrlerine; yani kuark y\u0131ld\u0131zlar\u0131yla elektro-zay\u0131f y\u0131ld\u0131zlara getiriyor ve hala b\u00f6yle bir y\u0131ld\u0131z da g\u00f6zlemlenemedi. Nedeni ise, bunlar\u0131n teleskopla d\u0131\u015far\u0131dan bak\u0131nca normal n\u00f6tron y\u0131ld\u0131zlar\u0131na benzemesi.<\/p>\n

Kuark y\u0131ld\u0131zlar\u0131<\/span><\/h2>\n

\u00d6nce, y\u0131ld\u0131z kal\u0131nt\u0131s\u0131 \u00e7ekirdekteki elektron ile protonlar s\u0131k\u0131\u015farak birle\u015fiyor ve n\u00f6trona d\u00f6n\u00fc\u015f\u00fcyor. B\u00f6ylece bildi\u011fimiz n\u00f6tron y\u0131ld\u0131zlar olu\u015fuyor. Baz\u0131 y\u0131ld\u0131zlar\u0131n ise patlama \u00f6ncesi k\u00fctlesi o kadar b\u00fcy\u00fck oluyor ki geriye kalan \u00e7ekirdekleri de n\u00f6tron y\u0131ld\u0131zlar\u0131ndan daha yo\u011fun oluyor. N\u00f6tron y\u0131ld\u0131z\u0131 ile kara delik aras\u0131nda kalan y\u0131ld\u0131z \u00e7ekirdeklerinde protonlar ve n\u00f6tronlar da par\u00e7alanarak kuark-gluon plazmas\u0131 olu\u015fturuyor. Teorilerde \u00f6ng\u00f6r\u00fclen bu y\u0131ld\u0131zlara kuark y\u0131ld\u0131zlar\u0131 deniyor.<\/p>\n

Bir de \u00e7\u00f6kme s\u0131ras\u0131nda \u00e7ekirdek s\u0131cakl\u0131\u011f\u0131 8 milyar dereceye ula\u015fan elektrozay\u0131f y\u0131ld\u0131zlar var. Evren b\u00fcy\u00fck patlamayla olu\u015ftuktan hemen sonra (saniyenin 10 milyarda birinde) 8 milyar derece s\u0131cakl\u0131ktayd\u0131. Peki bu kadar y\u00fcksek s\u0131cakl\u0131kta kuarklara ne oluyor? Kuarklar s\u0131k\u0131\u015farak birle\u015fiyor ve belki de gluonlarla bir araya gelerek leptonlara d\u00f6n\u00fc\u015f\u00fcyor. Ama, kara delik olu\u015fmadan \u00f6nceki son a\u015famada merkezi t\u00fcm\u00fcyle leptonlardan olu\u015fan bir elektrozay\u0131f y\u0131ld\u0131z olu\u015ftu\u011funu d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcyoruz. S\u00fcper s\u0131cak elektrozay\u0131f y\u0131ld\u0131zlar da zamanla \u00e7\u00f6kerek kara deli\u011fe d\u00f6n\u00fc\u015fmek zorundalar; ama \u00e7\u00f6kene kadar y\u00fcksek s\u0131cakl\u0131\u011fa ba\u011fl\u0131 radyasyon bas\u0131nc\u0131yla genle\u015fip bir s\u00fcre ayakta kalmay\u0131 ba\u015far\u0131yorlar. Sonu\u00e7ta, s\u0131k\u0131\u015fan kuarklar elektrozay\u0131f yanma ile leptonlara d\u00f6n\u00fc\u015f\u00fcyor. Bu t\u00fcr elektrozay\u0131f y\u0131ld\u0131zlar 10 milyon y\u0131l i\u00e7inde kuarklar\u0131n b\u00fcy\u00fck k\u0131sm\u0131n\u0131 yak\u0131p leptonlara d\u00f6n\u00fc\u015ft\u00fcr\u00fcyor ve yak\u0131t\u0131 bitince s\u00f6n\u00fcyor. Leptonlar da \u00e7\u00f6kmeyi \u00f6nleyecek \u0131s\u0131 \u00fcretmedi\u011fi i\u00e7in s\u00fcpernova nihayet \u00e7\u00f6kmesini tamamlayarak kara deli\u011fe d\u00f6n\u00fc\u015f\u00fcyor. \u00d6zetle merkezinde kara delik olan yar\u0131m y\u0131ld\u0131zlar, kurak y\u0131ld\u0131zlar\u0131 ve elektrozay\u0131f y\u0131ld\u0131zlar normal y\u0131ld\u0131zlara g\u00f6re k\u0131sa \u00f6m\u00fcrl\u00fc oluyor. Ancak, asl\u0131nda bu t\u00fcr egzotik y\u0131ld\u0131zlar uzun \u00f6m\u00fcrl\u00fc olan ve olduk\u00e7a kontroll\u00fc bir \u015fekilde ger\u00e7ekle\u015fen s\u00fcpernova patlamalar\u0131 s\u0131n\u0131f\u0131na giriyor.<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

Karadelikli y\u0131ld\u0131zlar Bizler asl\u0131nda bunlara yar\u0131m y\u0131ld\u0131zlar diyoruz ama genel olarak da kara delikli y\u0131ld\u0131zlar olarak da biliniyor. Bu kara delik y\u0131ld\u0131zlar\u0131, y\u0131ld\u0131zlar\u0131n\u0131n merkezinde hidrojen f\u00fczyonu yapan bir \u00e7ekirdek yerine, tam boy olarak kara delik bar\u0131nd\u0131ran y\u0131ld\u0131zlard\u0131r. Bir\u00e7ok g\u00f6kbilimciye g\u00f6re yar\u0131m y\u0131ld\u0131zlar evrenin gen\u00e7li\u011finde olu\u015fuyor ve uzayda ortaya \u00e7\u0131kan ilk y\u0131ld\u0131zlar aras\u0131nda yer al\u0131yor. \u00c7ok […]<\/p>\n","protected":false},"author":23,"featured_media":0,"comment_status":"closed","ping_status":"closed","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"_acf_changed":false,"inline_featured_image":false,"footnotes":""},"categories":[506],"tags":[],"class_list":["post-47863","post","type-post","status-publish","format-standard","hentry","category-astronomi"],"acf":[],"yoast_head":"\nEvrendeki y\u0131ld\u0131z t\u00fcrleri ve kara delikler - Online Star Register<\/title>\n<meta name=\"description\" content=\"Son \u00fc\u00e7 yaz\u0131m\u0131zda kara delikleri konu ald\u0131k. Bu sefer de kara delikler ve y\u0131ld\u0131z t\u00fcrlerine bakaca\u011f\u0131z...\" \/>\n<meta name=\"robots\" content=\"index, follow, max-snippet:-1, max-image-preview:large, max-video-preview:-1\" \/>\n<link rel=\"canonical\" href=\"https:\/\/osr.org\/tr\/blog\/astronomi\/evrendeki-yildiz-turleri-ve-kara-delikler\/\" \/>\n<meta property=\"og:locale\" content=\"tr_TR\" \/>\n<meta property=\"og:type\" content=\"article\" \/>\n<meta property=\"og:title\" content=\"Evrendeki y\u0131ld\u0131z t\u00fcrleri ve kara delikler - Online Star Register\" \/>\n<meta property=\"og:description\" content=\"Son \u00fc\u00e7 yaz\u0131m\u0131zda kara delikleri konu ald\u0131k. Bu sefer de kara delikler ve y\u0131ld\u0131z t\u00fcrlerine bakaca\u011f\u0131z...\" \/>\n<meta property=\"og:url\" content=\"https:\/\/osr.org\/tr\/blog\/astronomi\/evrendeki-yildiz-turleri-ve-kara-delikler\/\" \/>\n<meta property=\"og:site_name\" content=\"Online Star Register\" \/>\n<meta property=\"article:published_time\" content=\"2018-10-06T13:09:20+00:00\" \/>\n<meta name=\"author\" content=\"Hatice Utkan Ozden\" \/>\n<meta name=\"twitter:card\" content=\"summary_large_image\" \/>\n<meta name=\"twitter:label1\" content=\"Written by\" \/>\n\t<meta name=\"twitter:data1\" content=\"Hatice Utkan Ozden\" \/>\n\t<meta name=\"twitter:label2\" content=\"Est. reading time\" \/>\n\t<meta name=\"twitter:data2\" content=\"8 minutes\" \/>\n<script type=\"application\/ld+json\" class=\"yoast-schema-graph\">{\n\t \"@context\": \"https:\/\/schema.org\",\n\t \"@graph\": [\n\t {\n\t \"@type\": \"WebPage\",\n\t \"@id\": \"https:\/\/osr.org\/tr\/blog\/astronomi\/evrendeki-yildiz-turleri-ve-kara-delikler\/\",\n\t \"url\": \"https:\/\/osr.org\/tr\/blog\/astronomi\/evrendeki-yildiz-turleri-ve-kara-delikler\/\",\n\t \"name\": \"Evrendeki y\u0131ld\u0131z t\u00fcrleri ve kara delikler - Online Star Register\",\n\t \"isPartOf\": {\n\t \"@id\": \"https:\/\/osr.org\/tr\/#website\"\n\t },\n\t \"datePublished\": \"2018-10-06T13:09:20+00:00\",\n\t \"author\": {\n\t \"@id\": \"https:\/\/osr.org\/tr\/#\/schema\/person\/ef86e8c767dff5d728379a636d34a85a\"\n\t },\n\t \"description\": \"Son \u00fc\u00e7 yaz\u0131m\u0131zda kara delikleri konu ald\u0131k. Bu sefer de kara delikler ve y\u0131ld\u0131z t\u00fcrlerine bakaca\u011f\u0131z...\",\n\t \"breadcrumb\": {\n\t \"@id\": \"https:\/\/osr.org\/tr\/blog\/astronomi\/evrendeki-yildiz-turleri-ve-kara-delikler\/#breadcrumb\"\n\t },\n\t \"inLanguage\": \"tr\",\n\t \"potentialAction\": [\n\t {\n\t \"@type\": \"ReadAction\",\n\t \"target\": [\n\t \"https:\/\/osr.org\/tr\/blog\/astronomi\/evrendeki-yildiz-turleri-ve-kara-delikler\/\"\n\t ]\n\t }\n\t ]\n\t },\n\t {\n\t \"@type\": \"BreadcrumbList\",\n\t \"@id\": \"https:\/\/osr.org\/tr\/blog\/astronomi\/evrendeki-yildiz-turleri-ve-kara-delikler\/#breadcrumb\",\n\t \"itemListElement\": [\n\t {\n\t \"@type\": \"ListItem\",\n\t \"position\": 1,\n\t \"name\": \"Home\",\n\t \"item\": \"https:\/\/osr.org\/tr\/\"\n\t },\n\t {\n\t \"@type\": \"ListItem\",\n\t \"position\": 2,\n\t \"name\": \"Astronomi\",\n\t \"item\": \"https:\/\/osr.org\/tr\/astronomi\/\"\n\t },\n\t {\n\t \"@type\": \"ListItem\",\n\t \"position\": 3,\n\t \"name\": \"Evrendeki y\u0131ld\u0131z t\u00fcrleri ve kara delikler\"\n\t }\n\t ]\n\t },\n\t {\n\t \"@type\": \"WebSite\",\n\t \"@id\": \"https:\/\/osr.org\/tr\/#website\",\n\t \"url\": \"https:\/\/osr.org\/tr\/\",\n\t \"name\": \"Online Star Register\",\n\t \"description\": \"\",\n\t \"potentialAction\": [\n\t {\n\t \"@type\": \"SearchAction\",\n\t \"target\": {\n\t \"@type\": \"EntryPoint\",\n\t \"urlTemplate\": \"https:\/\/osr.org\/tr\/?s={search_term_string}\"\n\t },\n\t \"query-input\": {\n\t \"@type\": \"PropertyValueSpecification\",\n\t \"valueRequired\": true,\n\t \"valueName\": \"search_term_string\"\n\t }\n\t }\n\t ],\n\t \"inLanguage\": \"tr\"\n\t },\n\t {\n\t \"@type\": \"Person\",\n\t \"@id\": \"https:\/\/osr.org\/tr\/#\/schema\/person\/ef86e8c767dff5d728379a636d34a85a\",\n\t \"name\": \"Hatice Utkan Ozden\",\n\t \"description\": \"Hatice Utkan \u00d6zden is a writer and a journalist. She has worked for various newspapers and art magazines and is the main editor of Artdog International, an arts and culture website and magazine. Hatice studies Philosophy at Istanbul University and teaches Art Writing and Museology courses at Yeditepe University. Some of her published works include her book Contemporary Art and Creativity and two poetry books. Being passionate about astronomy and the stars, Hatice has written many articles for the OSR Blog since 2018. \u201cThe opportunities to write and marvel about stars are just like the universe itself, infinite.\u201d\",\n\t \"url\": \"https:\/\/osr.org\/tr\/blog\/author\/hatice-utkan-ozden\/\"\n\t }\n\t ]\n\t}<\/script>\n<!-- \/ Yoast SEO plugin. -->","yoast_head_json":{"title":"Evrendeki y\u0131ld\u0131z t\u00fcrleri ve kara delikler - Online Star Register","description":"Son \u00fc\u00e7 yaz\u0131m\u0131zda kara delikleri konu ald\u0131k. Bu sefer de kara delikler ve y\u0131ld\u0131z t\u00fcrlerine bakaca\u011f\u0131z...","robots":{"index":"index","follow":"follow","max-snippet":"max-snippet:-1","max-image-preview":"max-image-preview:large","max-video-preview":"max-video-preview:-1"},"canonical":"https:\/\/osr.org\/tr\/blog\/astronomi\/evrendeki-yildiz-turleri-ve-kara-delikler\/","og_locale":"tr_TR","og_type":"article","og_title":"Evrendeki y\u0131ld\u0131z t\u00fcrleri ve kara delikler - Online Star Register","og_description":"Son \u00fc\u00e7 yaz\u0131m\u0131zda kara delikleri konu ald\u0131k. Bu sefer de kara delikler ve y\u0131ld\u0131z t\u00fcrlerine bakaca\u011f\u0131z...","og_url":"https:\/\/osr.org\/tr\/blog\/astronomi\/evrendeki-yildiz-turleri-ve-kara-delikler\/","og_site_name":"Online Star Register","article_published_time":"2018-10-06T13:09:20+00:00","author":"Hatice Utkan Ozden","twitter_card":"summary_large_image","twitter_misc":{"Written by":"Hatice Utkan Ozden","Est. reading time":"8 minutes"},"schema":{"@context":"https:\/\/schema.org","@graph":[{"@type":"WebPage","@id":"https:\/\/osr.org\/tr\/blog\/astronomi\/evrendeki-yildiz-turleri-ve-kara-delikler\/","url":"https:\/\/osr.org\/tr\/blog\/astronomi\/evrendeki-yildiz-turleri-ve-kara-delikler\/","name":"Evrendeki y\u0131ld\u0131z t\u00fcrleri ve kara delikler - Online Star Register","isPartOf":{"@id":"https:\/\/osr.org\/tr\/#website"},"datePublished":"2018-10-06T13:09:20+00:00","author":{"@id":"https:\/\/osr.org\/tr\/#\/schema\/person\/ef86e8c767dff5d728379a636d34a85a"},"description":"Son \u00fc\u00e7 yaz\u0131m\u0131zda kara delikleri konu ald\u0131k. Bu sefer de kara delikler ve y\u0131ld\u0131z t\u00fcrlerine bakaca\u011f\u0131z...","breadcrumb":{"@id":"https:\/\/osr.org\/tr\/blog\/astronomi\/evrendeki-yildiz-turleri-ve-kara-delikler\/#breadcrumb"},"inLanguage":"tr","potentialAction":[{"@type":"ReadAction","target":["https:\/\/osr.org\/tr\/blog\/astronomi\/evrendeki-yildiz-turleri-ve-kara-delikler\/"]}]},{"@type":"BreadcrumbList","@id":"https:\/\/osr.org\/tr\/blog\/astronomi\/evrendeki-yildiz-turleri-ve-kara-delikler\/#breadcrumb","itemListElement":[{"@type":"ListItem","position":1,"name":"Home","item":"https:\/\/osr.org\/tr\/"},{"@type":"ListItem","position":2,"name":"Astronomi","item":"https:\/\/osr.org\/tr\/astronomi\/"},{"@type":"ListItem","position":3,"name":"Evrendeki y\u0131ld\u0131z t\u00fcrleri ve kara delikler"}]},{"@type":"WebSite","@id":"https:\/\/osr.org\/tr\/#website","url":"https:\/\/osr.org\/tr\/","name":"Online Star Register","description":"","potentialAction":[{"@type":"SearchAction","target":{"@type":"EntryPoint","urlTemplate":"https:\/\/osr.org\/tr\/?s={search_term_string}"},"query-input":{"@type":"PropertyValueSpecification","valueRequired":true,"valueName":"search_term_string"}}],"inLanguage":"tr"},{"@type":"Person","@id":"https:\/\/osr.org\/tr\/#\/schema\/person\/ef86e8c767dff5d728379a636d34a85a","name":"Hatice Utkan Ozden","description":"Hatice Utkan \u00d6zden is a writer and a journalist. She has worked for various newspapers and art magazines and is the main editor of Artdog International, an arts and culture website and magazine. Hatice studies Philosophy at Istanbul University and teaches Art Writing and Museology courses at Yeditepe University. Some of her published works include her book Contemporary Art and Creativity and two poetry books. Being passionate about astronomy and the stars, Hatice has written many articles for the OSR Blog since 2018. \u201cThe opportunities to write and marvel about stars are just like the universe itself, infinite.\u201d","url":"https:\/\/osr.org\/tr\/blog\/author\/hatice-utkan-ozden\/"}]}},"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/osr.org\/tr\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/47863","targetHints":{"allow":["GET"]}}],"collection":[{"href":"https:\/\/osr.org\/tr\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/osr.org\/tr\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/osr.org\/tr\/wp-json\/wp\/v2\/users\/23"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/osr.org\/tr\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=47863"}],"version-history":[{"count":2,"href":"https:\/\/osr.org\/tr\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/47863\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":47865,"href":"https:\/\/osr.org\/tr\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/47863\/revisions\/47865"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/osr.org\/tr\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=47863"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/osr.org\/tr\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=47863"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/osr.org\/tr\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=47863"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}