{"id":46949,"date":"2018-07-07T09:55:54","date_gmt":"2018-07-07T07:55:54","guid":{"rendered":"https:\/\/osr.org\/?p=46949\/"},"modified":"2024-05-24T17:06:03","modified_gmt":"2024-05-24T15:06:03","slug":"supernovalar-ve-yildizlar","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/osr.org\/tr\/blog\/astronomi\/supernovalar-ve-yildizlar\/","title":{"rendered":"S\u00fcpernovalar ve y\u0131ld\u0131zlar"},"content":{"rendered":"
NASA’n\u0131n 28 y\u0131ll\u0131k teleskobu Hubble ise son zamanlarda dev bir y\u0131ld\u0131z k\u00fcmesi g\u00f6r\u00fcnt\u00fcleyerek yeni bir ke\u015ffin yolunu a\u00e7t\u0131.
\nNGC 6139 isimli bu y\u0131ld\u0131z k\u00fcmesindeki y\u0131ld\u0131zlar\u0131n 10 milyar y\u0131l ya\u015f\u0131nda oldu\u011fu s\u00f6ylendi. Asl\u0131nda kimse art\u0131k 28 ya\u015f\u0131na gelmi\u015f bir teleskoptan bunu beklemiyordu. Hatta bir\u00e7ok ki\u015fi Hubble\u2019\u0131n art\u0131k i\u015flevini eskisi gibi yerine getiremedi\u011fini de s\u00f6yl\u00fcyordu. Ama Hubble bir kez daha \u015fa\u015f\u0131rtt\u0131 ve bir y\u0131ld\u0131z k\u00fcmesi ke\u015ffetti.<\/p>\n
Yeni ke\u015ffedilen bu k\u00fcresel y\u0131ld\u0131z k\u00fcmeleri y\u0131ld\u0131z say\u0131s\u0131 bak\u0131m\u0131ndan \u00e7ok zengin. Bu y\u0131ld\u0131z k\u00fcmesi ise k\u00fctle \u00e7ekim kuvvetleriyle birbirlerine ba\u011flanm\u0131\u015f y\u00fczbinlerce y\u0131ld\u0131z\u0131n bir araya gelmesinden olu\u015fuyor.<\/p>\n
Bu son y\u0131ld\u0131z k\u00fcmesiyle ilgili yap\u0131lan ara\u015ft\u0131rmaya g\u00f6re, k\u00fcresel y\u0131ld\u0131z k\u00fcmeleri, disk i\u00e7inde bulunan daha az yo\u011funluktaki a\u00e7\u0131k y\u0131ld\u0131z k\u00fcmelerine oranla \u00e7ok daha fazla y\u0131ld\u0131z i\u00e7ermektedir.<\/p>\n
NASA, NGC 6139 ad\u0131n\u0131 verdi\u011fi bu y\u0131ld\u0131z k\u00fcmelerinin 10 milyar y\u0131ldan daha uzun bir s\u00fcredir var oldu\u011funu s\u00f6yl\u00fcyor. Bu y\u0131ld\u0131zlar galaksinin en ya\u015fl\u0131 y\u0131ld\u0131zlar\u0131 aras\u0131nda.<\/p>\n
Bu y\u0131ld\u0131z k\u00fcmesi, d\u00fcnyam\u0131zdan yakla\u015f\u0131k 35 bin \u0131\u015f\u0131k y\u0131l\u0131 uzakl\u0131kta bulunuyor. \u0130lk olarak 1826 y\u0131l\u0131nda \u0130sko\u00e7yal\u0131 astronom James Dunlop taraf\u0131ndan ke\u015ffedilmi\u015fti.<\/p>\n
NASA\u2019n\u0131n 29 Haziran tarihinde yay\u0131nlad\u0131\u011f\u0131 habere g\u00f6re ise bu y\u0131ld\u0131z k\u00fcmesi Samanyolu\u2019nun y\u00f6n\u00fcnde Scorpius (akrep) tak\u0131my\u0131ld\u0131z\u0131 ile birlikte g\u00f6r\u00fcl\u00fcyor. Bu y\u0131ld\u0131z k\u00fcmesini di\u011ferlerinden ay\u0131ran \u00f6zellik ise, i\u00e7inde e\u015fi benzeri olmayan astronomik objelerin bulunmas\u0131. Hubble daha \u00f6nce y\u00fczlerce kez Akrep tak\u0131my\u0131ld\u0131z\u0131n\u0131 g\u00f6zlemi\u015fti ve burada Butterfly Nebula (Kelebek Nebula) tak\u0131m\u0131n\u0131 ke\u015ffetmi\u015fti. NGC 6139 y\u0131ld\u0131z k\u00fcmesinin ise galaksideki g\u00f6revi ve geli\u015fimi hala ara\u015ft\u0131r\u0131l\u0131yor ve bu ara\u015ft\u0131rman\u0131n da y\u0131llar s\u00fcrece\u011fi s\u00f6yleniyor. NGC 6139 bir\u00e7ok s\u00fcrprize ve \u015fa\u015f\u0131rt\u0131c\u0131 habere gebe bir y\u0131ld\u0131z k\u00fcmesi olarak g\u00f6r\u00fcl\u00fcyor.<\/p>\n
Astronomide her \u015fey detaylarda gizli. NASA taraf\u0131ndan yay\u0131nlanan haberlerde ise son ke\u015ffedilen ve b\u00fcy\u00fck y\u0131ld\u0131z ve gezegen k\u00fcmeleri i\u00e7inde bulunan yeni galaksi
\nK\u00fcmelerinin i\u00e7inde ke\u015ffedilen yeni objeler bu detaylar\u0131n ke\u015ffini anlat\u0131yor bize. NASA, Haziran ay\u0131nda daha \u00f6nce RXC J0949.8+1707 ad\u0131 alt\u0131nda ke\u015ffetti\u011fi gezegen k\u00fcmesinde \u00e7ok \u00f6zel objeler ke\u015ffetti. Ge\u00e7ti\u011fimiz on y\u0131l i\u00e7inde ise bu t\u00fcr gezegen k\u00fcmelerinin i\u00e7inde \u00fc\u00e7 adet \u00e7ok az g\u00f6r\u00fcnen \u00f6zel bir astronomik obje olan s\u00fcpernova ke\u015ffedilmi\u015fti.<\/p>\n
\u015eimdi ise yeni s\u00fcpernova aday\u0131 SN Antikythera. Ondan \u00f6ncekilerin ise ismi SN Eleanor ve SN Alexander.<\/p>\n
Asl\u0131nda en basit \u015fekilde anlat\u0131m\u0131yla s\u00fcpernova bir y\u0131ld\u0131z\u0131n \u00f6l\u00fcm\u00fcd\u00fcr diyebiliriz. Enerjisi biten y\u0131ld\u0131z patlar ve bu patlama sonucunda patlamaya s\u00fcpernova denir.<\/p>\n
Bir s\u00fcpernovan\u0131n parlakl\u0131\u011f\u0131 G\u00fcne\u015f\u2019in parlakl\u0131\u011f\u0131n\u0131n y\u00fcz milyon kat\u0131na varabilir. Yani G\u00fcne\u015f\u2019in \u00f6mr\u00fc boyunca yayaca\u011f\u0131 enerji kadar enerji yayabilir.<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"
Yeni ke\u015fifler NASA’n\u0131n 28 y\u0131ll\u0131k teleskobu Hubble ise son zamanlarda dev bir y\u0131ld\u0131z k\u00fcmesi g\u00f6r\u00fcnt\u00fcleyerek yeni bir ke\u015ffin yolunu a\u00e7t\u0131. NGC 6139 isimli bu y\u0131ld\u0131z k\u00fcmesindeki y\u0131ld\u0131zlar\u0131n 10 milyar y\u0131l ya\u015f\u0131nda oldu\u011fu s\u00f6ylendi. Asl\u0131nda kimse art\u0131k 28 ya\u015f\u0131na gelmi\u015f bir teleskoptan bunu beklemiyordu. Hatta bir\u00e7ok ki\u015fi Hubble\u2019\u0131n art\u0131k i\u015flevini eskisi gibi yerine getiremedi\u011fini de s\u00f6yl\u00fcyordu. […]<\/p>\n","protected":false},"author":23,"featured_media":0,"comment_status":"closed","ping_status":"closed","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"_acf_changed":false,"inline_featured_image":false,"footnotes":""},"categories":[506],"tags":[],"class_list":["post-46949","post","type-post","status-publish","format-standard","hentry","category-astronomi"],"acf":[],"yoast_head":"\n