{"id":234539,"date":"2023-05-21T15:18:35","date_gmt":"2023-05-21T13:18:35","guid":{"rendered":"https:\/\/osr.org\/?p=234539"},"modified":"2023-05-21T15:18:35","modified_gmt":"2023-05-21T13:18:35","slug":"dev-yildiz-kumesi-boyle-goruntulendi","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/osr.org\/tr\/blog\/astronomi\/dev-yildiz-kumesi-boyle-goruntulendi\/","title":{"rendered":"Dev y\u0131ld\u0131z k\u00fcmesi b\u00f6yle g\u00f6r\u00fcnt\u00fclendi"},"content":{"rendered":"
Hubble Uzay Teleskobu’ndan taraf\u0131ndan yakalanan y\u0131ld\u0131z k\u00fcmesi NASA’n\u0131n hesaplar\u0131 taraf\u0131ndan payla\u015f\u0131ld\u0131. K\u00fcresel k\u00fcme ad\u0131 verilen y\u0131ld\u0131z k\u00fcmesini g\u00f6steren bu g\u00f6r\u00fcnt\u00fc Messier 55’te yer al\u0131yor.<\/p>\n
ABD Havac\u0131l\u0131k ve Uzay Ajans\u0131’ndan (NASA) yap\u0131lan a\u00e7\u0131klamada 20.000 \u0131\u015f\u0131k y\u0131l\u0131 uzakl\u0131ktaki g\u00f6z kama\u015ft\u0131r\u0131c\u0131 y\u0131ld\u0131z k\u00fcmesinin Messier 55’in sadece k\u00fc\u00e7\u00fck bir par\u00e7as\u0131 oldu\u011fu vurguland\u0131. NASA, b\u00fcy\u00fckl\u00fc\u011f\u00fc hakk\u0131nda fikir olmas\u0131 a\u00e7\u0131s\u0131ndan Hubble g\u00f6r\u00fcnt\u00fcs\u00fcn\u00fcn kapsad\u0131\u011f\u0131 alan\u0131 galaksinin g\u00f6r\u00fcnt\u00fcs\u00fcyle kar\u015f\u0131la\u015ft\u0131rmal\u0131 olarak g\u00f6steren g\u00f6r\u00fcnt\u00fcy\u00fc de payla\u015ft\u0131.<\/p>\n
Y\u0131ld\u0131z k\u00fcmesinin Yay Tak\u0131my\u0131ld\u0131z\u0131’n\u0131n g\u00fcney k\u0131sm\u0131nda bulundu\u011fu ve en rahat A\u011fustos ay\u0131nda fark edilebilece\u011fi belirtilirken tahminen 100 bin y\u0131ld\u0131z i\u00e7erdi\u011fi ifade edildi.<\/p>\n
Y\u0131ld\u0131z k\u00fcmeleri veya y\u0131ld\u0131z bulutlar\u0131, gruplar halinde bir araya gelmi\u015f y\u0131ld\u0131zlara verilen add\u0131r.<\/p>\n
K\u00fcresel y\u0131ld\u0131z k\u00fcmeleri 10 ila 30 \u0131\u015f\u0131k y\u0131l\u0131 mesafesindeki bir b\u00f6lge i\u00e7indedirler. Yedi K\u0131z Karde\u015f Y\u0131ld\u0131z K\u00fcmesi, Bo\u011fa Y\u0131ld\u0131z K\u00fcmesi ve Messier 44 gibi baz\u0131 y\u0131ld\u0131z k\u00fcmeleri \u00e7\u0131plak g\u00f6zle g\u00f6r\u00fclebilir.<\/p>\n
Y\u0131ld\u0131z k\u00fcmelerinin iki tipi ay\u0131rt edilebilir: k\u00fcresel k\u00fcmeler k\u00fctle\u00e7ekim kuvveti ile ba\u011fl\u0131 y\u00fczlerce ya da binlerce ya\u015fl\u0131 y\u0131ld\u0131zdan olu\u015fan s\u0131k\u0131\u015f\u0131k gruplar halindedir. A\u00e7\u0131k k\u00fcmeler, y\u0131ld\u0131zlar\u0131n daha gev\u015fek k\u00fcmelenmi\u015f gruplar halindedir. Genellikle birka\u00e7 y\u00fczden daha az y\u0131ld\u0131z i\u00e7erir. Genellikle \u00e7ok gen\u00e7tirler. A\u00e7\u0131k k\u00fcmeler galakside dola\u015f\u0131rken, dev molek\u00fcler bulutlar\u0131n \u00e7ekim etkisiyle zamanla bozulur. Ancak k\u00fcmenin \u00fcyeleri art\u0131k k\u00fctle\u00e7ekimsel olarak ba\u011fl\u0131 olmasa da uzayda ayn\u0131 y\u00f6nde hareket etmeye devam edecektir. Daha sonra, hareket eden bir grup olarak ifade edilen y\u0131ld\u0131z birli\u011fi olarak bilinmektedir.<\/p>\n
K\u00fcresel y\u0131ld\u0131z k\u00fcmeleri 10,000\u2019den birka\u00e7 milyon y\u0131ld\u0131z\u0131n yakla\u015f\u0131k olarak k\u00fcresel bir yap\u0131ya b\u00fcr\u00fcnm\u00fc\u015f halidir. 10 ila 30\u00a0\u0131\u015f\u0131k y\u0131l\u0131<\/a>\u00a0mesafesindeki bir b\u00f6lge i\u00e7indedirler. Genel olarak \u00e7ok ya\u015fl\u0131 Pop\u00fclasyon II y\u0131ld\u0131zlar\u0131n\u0131 i\u00e7erirler. Evrenin kendisinden sadece birka\u00e7 y\u00fcz milyon gen\u00e7tirler. \u00c7o\u011funlukla sar\u0131 ve k\u0131rm\u0131z\u0131 y\u0131ld\u0131zlard\u0131r. K\u00fctleleri iki\u00a0g\u00fcne\u015f k\u00fctlesinden<\/a>\u00a0daha azd\u0131r. Bu t\u00fcr y\u0131ld\u0131zlar k\u00fcmeler i\u00e7inde bask\u0131nd\u0131r \u00e7\u00fcnk\u00fc daha s\u0131cak ve \u00e7ok daha fazla k\u00fctleye sahip y\u0131ld\u0131zlar\u00a0s\u00fcpernova<\/a>\u00a0olarak patlam\u0131\u015flard\u0131r veya sonradan\u00a0beyaz c\u00fcce<\/a> olmak \u00fczere gezegenimsi bulutsuya do\u011fru evrimle\u015fmi\u015flerdir. Birka\u00e7 nadir mavi y\u0131ld\u0131z da k\u00fcresel k\u00fcmelerde bulunur. Kendi yo\u011fun i\u00e7 b\u00f6lgelerinde y\u0131ld\u0131z birle\u015fmeleri sonucu olu\u015ftu\u011fu d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcl\u00fcyor. Bu y\u0131ld\u0131zlar mavi ba\u015f\u0131bo\u015flar olarak da bilinir.<\/p>\n Bizim galaksimizde, k\u00fcresel y\u0131ld\u0131z k\u00fcmeleri yakla\u015f\u0131k olarak k\u00fcresel bi\u00e7imde galaksi halesinde, galaksi merkez eraf\u0131nda, olduk\u00e7a eliptik y\u00f6r\u00fcngelere da\u011f\u0131t\u0131lm\u0131\u015flard\u0131r. 1917 y\u0131l\u0131nda, astronom Harlow Shapley k\u00fcresel k\u00fcmelerin da\u011f\u0131l\u0131m\u0131na bakarak G\u00fcne\u015f\u2019in galaksi merkezine olan mesafesini tahmin etmeyi ba\u015fard\u0131. Daha \u00f6nce, Samanyolu i\u00e7inde G\u00fcne\u015f’in konumu iyi belirlenememi\u015fti.<\/p>\n Yak\u0131n zamana kadar, k\u00fcresel y\u0131ld\u0131z k\u00fcmeleri astronomide b\u00fcy\u00fck bir gizeme neden oldu. Y\u0131ld\u0131z evriminin teorilerinin, k\u00fcresel y\u0131ld\u0131z k\u00fcmeleri aras\u0131ndaki en ya\u015fl\u0131 \u00fcyeleri i\u00e7in verdi\u011fi ya\u015f evrenin tahmin edilen ya\u015f\u0131ndan daha b\u00fcy\u00fck. Ancak, Hipparcos uydusu kullan\u0131larak k\u00fcresel y\u0131ld\u0131z k\u00fcmelerinin mesafesini \u00f6l\u00e7mek i\u00e7in yap\u0131lan geli\u015fmi\u015f \u00f6l\u00e7\u00fcmler ve Hubble sabitinin giderek artan hassasiyetteki do\u011fru \u00f6l\u00e7\u00fcmleri paradoksu yeniden \u00e7\u00f6zd\u00fc. Evrene yakla\u015f\u0131k 13 milyar y\u0131l ya\u015f verdi ve en ya\u015fl\u0131 y\u0131ld\u0131zlara birka\u00e7 y\u00fcz milyon y\u0131l ya\u015f verdi.<\/p>\n B\u00f6yle Samanyolu g\u00f6k adas\u0131ndaki Westerlund 1 gibi S\u00fcper y\u0131ld\u0131z k\u00fcmeleri k\u00fcresel y\u0131ld\u0131z k\u00fcmelerinin habercisi olabilir.<\/p>\n