{"id":222130,"date":"2023-01-09T09:38:27","date_gmt":"2023-01-09T07:38:27","guid":{"rendered":"https:\/\/osr.org\/?p=222130"},"modified":"2024-05-24T23:03:49","modified_gmt":"2024-05-24T21:03:49","slug":"james-webb-teleskobundan-yasanabilir-gezegenlere-ilk-bakis","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/osr.org\/tr\/blog\/ipuclari-ve-hediyeler\/james-webb-teleskobundan-yasanabilir-gezegenlere-ilk-bakis\/","title":{"rendered":"James Webb teleskobundan ya\u015fanabilir gezegenlere ilk bak\u0131\u015f"},"content":{"rendered":"
NASA’n\u0131n James Webb Uzay Teleskobu uzay\u0131n derinliklerini net bir \u015fekilde g\u00f6z\u00fcm\u00fcz\u00fcn \u00f6n\u00fcne sermeye devam ediyor. Gelen son veriler ise \u00e7ok yak\u0131n\u0131m\u0131zdan, 39 \u0131\u015f\u0131k y\u0131l\u0131 uzaktaki TRAPPIST-1 y\u0131ld\u0131z\u0131ndan. Teleskop y\u0131ld\u0131z\u0131n \u00e7evresinde d\u00f6nen 7 gezegenin atmosfer yap\u0131lar\u0131n\u0131 inceliyor. Gezegenlerin 3’\u00fc y\u0131ld\u0131z\u0131n \u00e7evresinde suyun s\u0131v\u0131 halde bulunabilece\u011fi ya\u015fanabilir b\u00f6lgede yer al\u0131yor.<\/p>\n
NASA’n\u0131n sayfas\u0131nda yay\u0131nlanan habere g\u00f6re<\/a>\u00a0ara\u015ft\u0131rmac\u0131lar hen\u00fcz kesin verilere ula\u015fabilmi\u015f de\u011fil, ancak gezegenlerin karbondioksit gibi ilgi \u00e7ekici molek\u00fcller bar\u0131nd\u0131ran yo\u011fun atmosferleri varsa 10 milyar dolarl\u0131k teleskobun \u00f6n\u00fcm\u00fczdeki aylarda bunu tespit edece\u011fi ifade ediliyor.<\/p>\n TRAPPIST-1 sisteminin haritas\u0131 ilk olarak 2017 y\u0131l\u0131nda \u00e7\u0131kar\u0131ld\u0131. Sistem tekil bir y\u0131ld\u0131z \u00e7evresinde d\u00f6nen\u00a0d\u00fcnya<\/a>\u00a0boyutunda gezegenlerin olu\u015fumu ve evrimi ile ilgili \u00e7ok \u00f6nemli bilgiler sakl\u0131yor. Sistemin y\u0131ld\u0131z\u0131n\u0131n \u00e7evresinde d\u00f6nen 7 gezegenin y\u00f6r\u00fcngesi, bizim sistemimizde g\u00fcne\u015fe en yak\u0131n gezegen olan Merk\u00fcr’\u00fcn y\u00f6r\u00fcngesinden \u00e7ok daha dar. Ancak k\u0131rm\u0131z\u0131 c\u00fcce kategorisinde yer\u00a0alan<\/a>\u00a0yakla\u015f\u0131k J\u00fcpiter boyutundaki y\u0131ld\u0131z g\u00fcne\u015fimize k\u0131yasla \u00e7ok s\u00f6n\u00fck ve so\u011fuk oldu\u011fu i\u00e7in bu gezegenler kavrulmuyor. Hatta gezegenlerin baz\u0131lar\u0131nda ya\u015fam\u0131n kayna\u011f\u0131 olarak an\u0131lan s\u0131v\u0131 halde su bulunmas\u0131 ihtimali de var.<\/p>\n <\/p>\n <\/p>\n <\/p>\n<\/div>\n<\/div>\n<\/div>\n James Webb Uzay Teleskobu’nun ilk verileri gezegenlerin atmosferlerinin hidrojen y\u00f6n\u00fcnden zengin olmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 g\u00f6sterdi. Bu da atmosferlerin karbondioksit gibi daha yo\u011fun molek\u00fcllerden olu\u015ftu\u011fu ya da atmosferin hi\u00e7 olmad\u0131\u011f\u0131 anlam\u0131na geliyor. E\u011fer karbondioksit ve su buhar\u0131 i\u00e7eren yo\u011fun bir atmosfer tespit edilirse, gezegenin ya\u015fanabilir olmas\u0131, hatta halihaz\u0131rda ya\u015fam bar\u0131nd\u0131r\u0131yor olmas\u0131 ihtimali bulunuyor.<\/p>\n D\u0131\u015f uzayda bulunan gezegenler, kendileri \u0131\u015f\u0131k kayna\u011f\u0131 olmad\u0131klar\u0131 i\u00e7in g\u00f6r\u00fcnt\u00fclenemiyor, bunun yerine farkl\u0131 bir y\u00f6ntemle tespit ediliyor. Bir y\u0131ld\u0131z\u0131n \u00e7evresinde bir gezegen d\u00f6n\u00fcyorsa ve gezegenin y\u00f6r\u00fcngesi bak\u0131\u015f y\u00f6n\u00fcm\u00fczle paralelse, gezegen d\u00f6nerken d\u00fcnya ile y\u0131ld\u0131z aras\u0131ndan ge\u00e7er. Bu da y\u0131ld\u0131z\u0131n \u0131\u015f\u0131\u011f\u0131nda periyodik olarak bir s\u00f6n\u00fckle\u015fmeye neden olur.<\/p>\n Daha somut bir \u00f6rnekle a\u00e7\u0131klamak gerekirse, d\u0131\u015far\u0131dan g\u00fcne\u015f sistemimize bakan bir canl\u0131, D\u00fcnya 365 g\u00fcnde bir g\u00fcne\u015fin \u00f6n\u00fcnden ge\u00e7erken g\u00fcne\u015fin parlakl\u0131\u011f\u0131nda bir azalma tespit eder. Benzer \u015fekilde, \u00e7ok uzaktaki gezegenlerin atmosferi de do\u011frudan g\u00f6r\u00fcnt\u00fclenemez. Bunun yerine, gezegen y\u0131ld\u0131z\u0131n \u00f6n\u00fcnden ge\u00e7erken gezegenin y\u00fczeyini s\u0131y\u0131rarak bize ula\u015fan y\u0131ld\u0131z \u0131\u015f\u0131\u011f\u0131n\u0131n de\u011fi\u015fimi de\u011ferlendirilerek, varsa atmosferin i\u00e7eri\u011fi belirlenir. Bu i\u015flem WASP-39b gibi J\u00fcpiter boyutundaki devasa gezegenlerde olduk\u00e7a kolay uygulansa da, TRAPPIST-1 sistemindeki \u00e7ok daha k\u00fc\u00e7\u00fck gezegenler i\u00e7in zor ve \u00e7ok \u00e7al\u0131\u015fma gerektiren bir y\u00f6ntem.<\/p>\n Y\u0131ld\u0131z hediyeleri ve s\u00fcprizlerlerini ke\u015ffedin<\/span><\/p>\n Online Star Register (OSR) \u00e7e\u015fitli vesilelerle i\u015f arkada\u015flar\u0131, \u00e7al\u0131\u015fanlar, m\u00fc\u015fteriler ve ba\u015fkalar\u0131 i\u00e7in verilebilecek m\u00fckemmel, \u00f6zelle\u015ftirilebilen hediyeler sunar. Online Star Register\u2019da bir y\u0131ld\u0131za isim vermek, benzeri olmayan, asla unutamayacaklar\u0131 bir hediyedir! Kurumsal hediyelerimizle birden \u00e7ok y\u0131ld\u0131za isim verebilir veya OSR Hediye Kart\u0131 ile her al\u0131c\u0131n\u0131n kendi y\u0131ld\u0131zlar\u0131na isim vermesine olanak tan\u0131yabilirsiniz. Her \u00fcr\u00fcn i\u00e7in toplu sipari\u015f alabiliyor ve h\u0131zl\u0131 sevkiyat sa\u011fl\u0131yoruz!<\/p>\n Online Star Register herhangi bir y\u0131ld\u0131z hediyesi sat\u0131n al\u0131nd\u0131\u011f\u0131nda \u00dcCRETS\u0130Z bir Y\u0131ld\u0131z Sayfas\u0131 sunuyor. Online Star Register\u2019da (OSR) bir y\u0131ld\u0131za isim vererek ve \u00f6zelle\u015ftirilmi\u015f bir y\u0131ld\u0131z sayfas\u0131 olu\u015fturarak, bir arkada\u015f\u0131n\u0131z\u0131n, akraban\u0131z\u0131n veya i\u015f arkada\u015f\u0131n\u0131z\u0131n asla unutamayaca\u011f\u0131, ki\u015fiselle\u015ftirilmi\u015f bir deneyim olu\u015fturun. Bir ho\u015f geldiniz mesaj\u0131 yaz\u0131n, foto\u011fraflar y\u00fckleyin ve \u00e7ok daha fazlas\u0131n\u0131 yap\u0131n.<\/p>\n OSR Hediye Paketiniz d\u00fcnyan\u0131n her yerine \u00dcCRETS\u0130Z g\u00f6nderiliyor ve Online Star Register\u2018da sonsuza dek kal\u0131c\u0131 bir kay\u0131t ile \u00f6zelle\u015ftirilebilen bir y\u0131ld\u0131z Sayfas\u0131 ve ayr\u0131ca OSR Star Finder uygulamas\u0131n\u0131n \u00dcCRETS\u0130Z kullan\u0131m\u0131n\u0131 i\u00e7eriyor.<\/p>\n <\/p>\n\u00d6te d\u00fcnyalar ve y\u0131ld\u0131zlar <\/span><\/h2>\n