{"id":168321,"date":"2021-08-01T11:19:23","date_gmt":"2021-08-01T09:19:23","guid":{"rendered":"https:\/\/osr.org\/?p=168321"},"modified":"2024-05-24T22:04:38","modified_gmt":"2024-05-24T20:04:38","slug":"iki-gezegen-bir-yildiz-ve-buyuk-bir-sir","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/osr.org\/tr\/blog\/astronomi\/iki-gezegen-bir-yildiz-ve-buyuk-bir-sir\/","title":{"rendered":"\u0130ki gezegen, bir y\u0131ld\u0131z ve b\u00fcy\u00fck bir s\u0131r"},"content":{"rendered":"
Cambridge \u00dcniversitesi ve Max Planck D\u00fcnya D\u0131\u015f\u0131 Fizik Enstit\u00fcs\u00fc\u2019nde g\u00f6revli ara\u015ft\u0131rmac\u0131lar, NASA\u2019n\u0131n Kepler Uzay Teleskobu taraf\u0131ndan tespit edilen \u2018Tatooine\u2019* gezegenleri gibi ikili y\u0131ld\u0131z sistemlerinde bulunan \u00f6te gezegenlerin, kaotik do\u011fum ortamlar\u0131nda yok edilmeden nas\u0131l olu\u015ftuklar\u0131n\u0131 g\u00f6zler \u00f6n\u00fcne serdi. Daha k\u00fc\u00e7\u00fck boyutlardaki e\u015flik\u00e7i y\u0131ld\u0131z\u0131n, yakla\u015f\u0131k her 100 y\u0131lda bir kez daha b\u00fcy\u00fck olan ana y\u0131ld\u0131z\u0131n \u00e7evresinde d\u00f6nd\u00fc\u011f\u00fc bir t\u00fcr ikili sistem \u00fczerinde \u00e7al\u0131\u015ft\u0131lar; en yak\u0131n kom\u015fumuz olan Alpha Centauri de bu t\u00fcr bir sisteme \u00f6rnektir.<\/p>\n
Cambridge \u00dcniversitesi Uygulamal\u0131 Matematik ve Teorik Fizik B\u00f6l\u00fcm\u00fc\u2019nden ara\u015ft\u0131rma ortak yazar\u0131 Dr. Roman Rafikov, \u201cBunun gibi bir sistem, y\u00f6r\u00fcngesinde Uran\u00fcs\u2019\u00fcn de bulundu\u011fu ikinci bir G\u00fcne\u015f\u2019e e\u015fde\u011fer olurdu ve bu da kendi G\u00fcne\u015f sistemimizi \u00e7ok farkl\u0131 g\u00f6sterirdi\u201d diyor.<\/p>\n
Gezegenler ve y\u0131ld\u0131z durumlar\u0131 <\/span><\/p>\n Rafikov ve ara\u015ft\u0131rman\u0131n Max Planck D\u00fcnya D\u0131\u015f\u0131 Fizik Enstit\u00fcs\u00fc\u2019nden ortak yazar\u0131 Dr. Kedron Silsbee, bu sistemlerde gezegenlerin olu\u015fabilmesi i\u00e7in, gezegenimsilerin -gen\u00e7 bir y\u0131ld\u0131z\u0131n y\u00f6r\u00fcngesinde d\u00f6nen gezegen yap\u0131 ta\u015flar\u0131n\u0131n- en az 10 kilometre \u00e7ap\u0131nda olu\u015fmaya ba\u015flamas\u0131 gerekti\u011fini ve gezegenlerin y\u00f6r\u00fcngesinde olu\u015ftu\u011fu y\u0131ld\u0131z\u0131 \u00e7evreleyen toz, buz ve gaz diskinin g\u00f6rece dairesel olmas\u0131 gerekti\u011fini ke\u015ffetti. \u2018Astronomy and Astrophysics\u2019 dergisinde yay\u0131nlanan ara\u015ft\u0131rma, ikili y\u0131ld\u0131z sistemlerindeki gezegen olu\u015fumunun incelenmesini yeni bir ger\u00e7ek\u00e7ilik d\u00fczeyine ta\u015f\u0131yor ve \u00e7ok say\u0131da tespit edilen bu t\u00fcr gezegenlerin nas\u0131l olu\u015fabilece\u011fine bir a\u00e7\u0131klama getiriyor.<\/p>\n Gezegen olu\u015fumunun, temel olarak gen\u00e7 bir y\u0131ld\u0131z\u0131n etraf\u0131nda d\u00f6nmekte olan hidrojen ve helyum ile k\u00fc\u00e7\u00fck buz ve toz par\u00e7ac\u0131klar\u0131ndan olu\u015fan bir gezegen olu\u015fum diskinde ba\u015flad\u0131\u011f\u0131na inan\u0131l\u0131yor. \u2018\u00c7ekirdek birikimi\u2019 ad\u0131yla bilinen ve gezegenlerin nas\u0131l olu\u015ftu\u011funa ili\u015fkin en \u00f6nde gelen teoriye g\u00f6re, toz par\u00e7ac\u0131klar\u0131 birbirine yap\u0131\u015farak en sonunda git gide daha da b\u00fcy\u00fcyen kat\u0131 cisimler olu\u015fturuyor. Bu s\u00fcre\u00e7 erken bir evrede durursa, sonu\u00e7 kayal\u0131k ve D\u00fcnya benzeri bir gezegen olabilir. Gezegen D\u00fcnya\u2019dan daha fazla b\u00fcy\u00fcrse, sahip oldu\u011fu k\u00fctle \u00e7ekimi diskten b\u00fcy\u00fck miktarda gaz yakalamas\u0131 i\u00e7in yeterli olur ve bu da J\u00fcpiter benzeri bir gaz devinin olu\u015fumuyla sonu\u00e7lan\u0131r.<\/p>\n Kaynak: Duvar<\/p>\n