ABD’den 30 Temmuz’da uzaya f\u0131rlat\u0131lan Perseverance uzay arac\u0131 TS\u0130 23.55’te K\u0131z\u0131l Gezegen’e teker koydu. NASA uzmanlar\u0131 taraf\u0131ndan “7 dakikal\u0131k deh\u015fet” olarak nitelendirilen s\u00fcre\u00e7 sonunda Perseverance 20 bin kilometreyi a\u015fk\u0131n h\u0131zla girdi\u011fi atmosferden y\u00fczeye ula\u015ft\u0131\u011f\u0131 an itibar\u0131yla h\u0131z\u0131 y\u00fcr\u00fcme h\u0131z\u0131na d\u00fc\u015ferek ini\u015fi ba\u015far\u0131yla ger\u00e7ekle\u015ftirdi.<\/p>\n
TRT Haber’in haberine g\u00f6re, Perseverance gezgini 30 Temmuz 2020’de Florida\u2019da uzay kumsal\u0131 olarak bilinen Cape Canaveral\u2019dan f\u0131rlat\u0131ld\u0131. Bu tarih bilin\u00e7li bir se\u00e7imdi. \u00c7\u00fcnk\u00fc D\u00fcnya ve Mars, G\u00fcne\u015f’in y\u00f6r\u00fcngesini farkl\u0131 h\u0131z ve mesafelerde dola\u015f\u0131rken, yakla\u015f\u0131k 26 ayda bir yolculuk i\u00e7in en verimli yak\u0131nl\u0131k ve pozisyona ula\u015f\u0131yor.<\/p>\n
F\u0131rlatma, Launch Complex 41’den bir Atlas V-541 roketiyle ger\u00e7ekle\u015fti. Atlas V, gezegenler aras\u0131 u\u00e7u\u015f i\u00e7in mevcut en b\u00fcy\u00fck roketlerden biri. Uzay arac\u0131, D\u00fcnya’dan saate yakla\u015f\u0131k 39 bin 600 kilometre h\u0131zla ayr\u0131ld\u0131. Perseverance\u2019a u\u00e7u\u015f yolundaki ilk ince ayar, f\u0131rlat\u0131ld\u0131ktan yakla\u015f\u0131k 15 g\u00fcn sonra ger\u00e7ekle\u015fti ve d\u00fczeltme manevras\u0131yla var\u0131\u015f lokasyonu K\u0131z\u0131l Gezegen\u2019e ayarland\u0131.<\/p>\n
Mars yolundaki manevralar kritik \u00f6neme sahipti, \u00e7\u00fcnk\u00fc planlama, Jezero Krateri’nin i\u00e7ine inecek \u015fekilde ayarland\u0131. \u0130ni\u015ften \u00f6nceki son 45 g\u00fcn, yakla\u015fma a\u015famas\u0131 tamamland\u0131. Bu a\u015famada navigasyon ayarlar\u0131, ini\u015f ve \u00e7\u0131k\u0131\u015f planlamalar\u0131 yap\u0131ld\u0131. Mars’a yolculuk, yakla\u015f\u0131k yedi ay ve 480 milyon kilometre s\u00fcrd\u00fc.<\/p>\n
Ke\u015fif arac\u0131 ini\u015fe ge\u00e7ti\u011finde, saatte yakla\u015f\u0131k 20 bin kilometrelik bir h\u0131zla Mars’\u0131n ince atmosferine dald\u0131. Yakla\u015f\u0131k 11 km y\u00fckseklikteyken, para\u015f\u00fct a\u00e7\u0131ld\u0131 ve Perseverance \u0131s\u0131 kalkan\u0131ndan ayr\u0131ld\u0131. \u0130ticilerin de devreye girmesiyle ara\u00e7, saniyede bir metrenin d\u00f6rtte \u00fc\u00e7\u00fc kadar yava\u015flad\u0131.<\/p>\n
7 dakikal\u0131k deh\u015fet y\u0131ld\u0131zlar aras\u0131nda<\/span><\/h2>\n \u0130ni\u015f toplam 7 dakikada ger\u00e7ekle\u015fti. Bu ini\u015fler, bilim d\u00fcnyas\u0131nda \u20187 dakikal\u0131k deh\u015fet\u2019 olarak adland\u0131r\u0131l\u0131yor.<\/p>\n \u0130ni\u015fin ard\u0131ndan Mars ekvatorunun hemen kuzeyinde 45 kilometre geni\u015fli\u011finde olan Jezero, Perseverance\u2019\u0131n yeni evi olacak.<\/p>\n \u0130ni\u015f adresinin bu krater olma sebebi, Perseverance’\u0131n cevaplamaya \u00e7al\u0131\u015ft\u0131\u011f\u0131 \u201cMars\u2019ta ya\u015fam var m\u0131yd\u0131\u201d sorunun cevab\u0131n\u0131n burada sakl\u0131 oldu\u011fu inanc\u0131. Perseverance, Mars’a ini\u015f giri\u015fiminde bulunan be\u015finci NASA gezgini.<\/p>\n \u0130ni\u015fin ba\u015far\u0131l\u0131 olmas\u0131yla, gezgin arac\u0131n g\u00f6rev s\u00fcresi bir Mars y\u0131l\u0131, yani 687 D\u00fcnya g\u00fcn\u00fc s\u00fcrecek.<\/p>\n Perseverance\u2019e, Mars\u2019ta e\u015flik edecek bir de tak\u0131m arkada\u015f\u0131 var. Ingenuity helikopteri, Mars\u2019ta u\u00e7may\u0131 deneyecek ve ke\u015fif yapacak.<\/p>\n Helikopterlerin ayr\u0131ca, sarp tepeler veya kraterler gibi gezgin robotlar\u0131n eri\u015femedi\u011fi tehlikeli araziler \u00fczerinde u\u00e7abilme avantaj\u0131 olacak.Mars’\u0131n bundan milyarlarca y\u0131l \u00f6nce t\u0131pk\u0131 D\u00fcnya’ya benzedi\u011fi; g\u00fc\u00e7l\u00fc bir atmosfere ve okyanuslara sahip oldu\u011fu tahmin ediliyor.<\/p>\n Perseverance gezgini K\u0131z\u0131l Gezegen’in ge\u00e7mi\u015fini ara\u015ft\u0131rarak bu d\u00f6nemlerin izlerine ula\u015fmaya \u00e7al\u0131\u015facak.<\/p>\n \u00d6zellikle su i\u00e7inde olu\u015fan veya su taraf\u0131ndan de\u011fi\u015ftirilmi\u015f kayalar\u0131n karbon bazl\u0131 kimyasal yap\u0131 ta\u015flar\u0131 olan organik molek\u00fcller i\u00e7erip i\u00e7ermedi\u011fine bak\u0131lacak.<\/p>\n Ayr\u0131ca gelecekteki insan misyonlar\u0131n\u0131 desteklemek i\u00e7in Mars’\u0131n karbondioksit atmosferinden oksijen \u00fcretme yetene\u011fi test edilecek.<\/p>\n Ortalama bir otomobil b\u00fcy\u00fckl\u00fc\u011f\u00fcnde (3 metre boyunda, 2,7 metre geni\u015fli\u011finde, 2,2 metre y\u00fcksekli\u011finde) ve 1025 kilogram a\u011f\u0131rl\u0131\u011f\u0131nda bir ara\u00e7 olan Perseverance \u201c\u00e7ok misyonlu radyoizitop termoelektrik jenerat\u00f6r\u201d ad\u0131 verilen bir enerji kayna\u011f\u0131 sayesinde hareket ediyor. Bu jenerat\u00f6r pl\u00fctonyumun radyoaktif bozunmas\u0131yla ortaya \u00e7\u0131kan \u0131s\u0131 enerjisini elektri\u011fe d\u00f6n\u00fc\u015ft\u00fcrerek uzay arac\u0131n\u0131 hareket ettiriyor.<\/p>\n Perseverance’\u0131n g\u00f6revi<\/span><\/h2>\n Perseverance\u2019\u0131n g\u00f6revi, Mars\u2019ta e\u011fer varsa, ge\u00e7mi\u015fte ya\u015fam\u0131\u015f mikroskobik canl\u0131lar\u0131n izini s\u00fcrmek. 1970\u2019lerde ger\u00e7ekle\u015ftirilen Viking misyonlar\u0131ndan bu yana do\u011frudan \u201cbiyolojik imza\u201d arayan ilk NASA misyonu Perseverance olacak.<\/p>\n Perseverance Mars\u2019ta bulunan Jezero Krateri\u2019ni en az 1 Mars y\u0131l\u0131 boyunca (D\u00fcnya zaman\u0131yla yakla\u015f\u0131k 687 g\u00fcn) boyunca inceleyecek. Ard\u0131ndan 2030\u2019l\u0131 y\u0131llarda yeniden D\u00fcnya\u2019ya d\u00f6necek. NASA Jezero Krateri\u2019nden elde edilecek verilerin Burdur\u2019da bulunan Salda G\u00f6l\u00fc\u2019nden al\u0131nan \u00f6rneklerle k\u0131yaslanaca\u011f\u0131n\u0131, Salda\u2019n\u0131n Mars\u2019\u0131 daha iyi anlamam\u0131z\u0131 sa\u011flayaca\u011f\u0131n\u0131 da duyurdu.<\/p>\n Kaya ve toprak par\u00e7alar\u0131n\u0131 toplayarak D\u00fcnya\u2019ya g\u00f6nderilmek \u00fczere t\u00fcplere doldurup Mars y\u00fczeyine b\u0131rakacak olan uzay arac\u0131, ayn\u0131 zamanda K\u0131z\u0131l Gezegen\u2019in jeolojik yap\u0131s\u0131n\u0131 inceleyerek, gelecekte Mars\u2019a inecek astronotlar\u0131n, atmosferdeki karbondioksitten oksijen \u00fcretip \u00fcretemeyeceklerini test edecek. Perseverance\u2019\u0131n haz\u0131rlad\u0131\u011f\u0131 t\u00fcpler ise NASA ve Avrupa Uzay Ajans\u0131 taraf\u0131ndan 2026\u2019da Mars\u2019a g\u00f6nderilmesi planlanan daha k\u00fc\u00e7\u00fck bir ara\u00e7 taraf\u0131ndan buradan al\u0131nacak ve D\u00fcnya\u2019ya getirilecek.<\/p>\n
\nBilim insanlar\u0131 antik mikrobiyal ya\u015fam\u0131n kal\u0131nt\u0131lar\u0131n\u0131n burada olabilece\u011fini d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcyor.Mars’a ini\u015f yapmak olduk\u00e7a zor. Herhangi bir uzay ajans\u0131 taraf\u0131ndan Mars’a g\u00f6nderilen g\u00f6revlerin yaln\u0131zca y\u00fczde 40’\u0131 ba\u015far\u0131l\u0131 oldu.<\/p>\n