{"id":146332,"date":"2020-12-27T18:50:16","date_gmt":"2020-12-27T16:50:16","guid":{"rendered":"https:\/\/osr.org\/?p=146332"},"modified":"2020-12-27T18:50:16","modified_gmt":"2020-12-27T16:50:16","slug":"dokuzuncu-gezegen-gibi-davranan-bir-otegezegen-kesfedildi","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/osr.org\/tr\/blog\/astronomi\/dokuzuncu-gezegen-gibi-davranan-bir-otegezegen-kesfedildi\/","title":{"rendered":"‘Dokuzuncu gezegen’ gibi davranan bir \u00f6tegezegen ke\u015ffedildi"},"content":{"rendered":"
Baz\u0131 ara\u015ft\u0131rmac\u0131lar y\u0131llard\u0131r G\u00fcne\u015f Sistemi’mizin k\u0131y\u0131s\u0131nda gezinen ke\u015ffedilmemi\u015f bir gezegen oldu\u011funu \u00f6ne s\u00fcr\u00fcyor. B\u00f6yle bir gezegen hi\u00e7 do\u011frudan g\u00f6zlemlenmemi\u015f olsa da bilim insanlar\u0131, gezegensel \u00e7evremizin uzak k\u0131s\u0131mlar\u0131ndaki di\u011fer g\u00f6kcisimlerin ola\u011fand\u0131\u015f\u0131 davran\u0131\u015flar\u0131n\u0131 Dokuzuncu Gezegen’in a\u00e7\u0131klayabilece\u011fini iddia ediyor.<\/p>\n
\u015eimdiyse NASA’n\u0131n Hubble Uzay Teleskobu, 336 \u0131\u015f\u0131k y\u0131l\u0131 uzakl\u0131kta Dokuzuncu Gezegen’e dair ipu\u00e7lar\u0131 verebilecek bir \u00f6tegezegen saptad\u0131. HD106906b diye bilinen bu \u00f6tegezegen, G\u00fcne\u015f Sistemi’mizin uzand\u0131\u011f\u0131 bir noktada sal\u0131nan varsay\u0131msal Dokuzuncu Gezegen’imizi ortaya \u00e7\u0131karan s\u00fcrecin ayn\u0131n\u0131 deneyimliyor olabilir.<\/p>\n
Independent T\u00fcrk\u00e7e’de yer alan habere g\u00f6re, astronomlar ilk kez b\u00f6yle bir gezegenin hareketini \u00f6l\u00e7meyi ba\u015farabildi. J\u00fcpiter benzeri devasa bir gezegen, ev sahibi y\u0131ld\u0131zlar\u0131ndan ve sistemindeki enkaz diskinden \u00e7ok uzak bir y\u00f6r\u00fcnge izliyor. Y\u0131ld\u0131z sisteminin merkezinde ikili y\u0131ld\u0131z bulunsa da bu disk bizim G\u00fcne\u015f Sistemi’mize benzer g\u00f6r\u00fcn\u00fcyor. Ayr\u0131ca herhangi bir Dokuzuncu Gezegen, kozmik \u00e7evremizdeki Kuiper Ku\u015fa\u011f\u0131 ismi verilen \u015feyden \u00e7ok uzakta bulunmal\u0131.<\/p>\n
Bu bak\u0131mdan s\u00f6z konusu \u00f6tegezegenin ke\u015ffi, gezegenlerin bu t\u00fcr al\u0131\u015f\u0131lm\u0131\u015f\u0131n d\u0131\u015f\u0131nda y\u00f6r\u00fcngelere ve tuhaf \u00f6zelliklere sahip olabilece\u011finin bir g\u00f6stergesi. Bu da Dokuzuncu Gezegen’in de ayn\u0131 \u015fekilde olu\u015fmu\u015f olabilece\u011fini d\u00fc\u015f\u00fcnd\u00fcr\u00fcyor.<\/p>\n
Kaliforniya \u00dcniversitesi, Berkeley’den, makalenin ba\u015fyazar\u0131 Meiji Nguyen, “Bu sistem, kendi G\u00fcne\u015f Sistemi’mizle potansiyel a\u00e7\u0131dan \u00f6zg\u00fcn bir kar\u015f\u0131la\u015ft\u0131rma tablosu \u00e7iziyor” dedi.<\/p>\n
T\u0131pk\u0131 Dokuzuncu Gezegen \u00f6ng\u00f6r\u00fcs\u00fcndeki gibi, al\u0131\u015f\u0131lmad\u0131k ve hayli hizas\u0131z y\u00f6r\u00fcngesiyle ev sahibi y\u0131ld\u0131zlar\u0131ndan b\u00fcy\u00fck oranda ayr\u0131 d\u00fc\u015fm\u00fc\u015f. Bu, s\u00f6z konusu gezegenlerin nas\u0131l olu\u015ftu\u011fu ve mevcut d\u00fczeninde son bulacak \u015fekilde nas\u0131l evrimle\u015fti\u011fi sorusunu akla getiriyor.<\/p>\n
\u00d6tegezegen ilk olarak 2013’de ke\u015ffedildi ve ev sahibi y\u0131ld\u0131z\u0131ndan b\u00f6yle b\u00fcy\u00fck \u00f6l\u00e7\u00fcde ayr\u0131 kald\u0131\u011f\u0131 bilinen tek gezegen. Ancak \u015fimdiye kadar, bu \u00f6tegezegenin y\u0131ld\u0131z sisteminin d\u0131\u015f\u0131nda bir yolculuk mu yapt\u0131\u011f\u0131 yoksa \u00e7ok uzak bir y\u00f6r\u00fcngede mi doland\u0131\u011f\u0131 net de\u011fildi.<\/p>\n
Astronomical Journal’da yay\u0131mlanan yeni makale muhtemelen ikincisinin do\u011fru oldu\u011fu sonucuna ula\u015ft\u0131. Bilim insanlar\u0131, bu \u00f6tegezegenin y\u0131ld\u0131z\u0131na bir turu 15 bin y\u0131l s\u00fcren, epey tuhaf bir y\u00f6r\u00fcngeyle ba\u011fl\u0131 gibi g\u00f6r\u00fcnd\u00fc\u011f\u00fcn\u00fc aktard\u0131.<\/p>\n
Bu yeni \u00f6tegezegenle ilgili sorular, t\u0131pk\u0131 Dokuzuncu Gezegen’le ilgili olanlar gibi hala cevaplanmay\u0131 bekliyor. \u0130ki gezegenin de nas\u0131l olu\u015fabildi\u011fi ve kendi y\u0131ld\u0131z sistemlerinin u\u00e7 noktalar\u0131nda nas\u0131l b\u00f6yle bir yol \u00e7izebildikleri belirsizli\u011fini koruyor. \u00d6rne\u011fin, orta k\u0131sma yak\u0131n konumda olu\u015fmu\u015f ve sonradan uza\u011fa savrulmu\u015f ya da do\u011frudan s\u0131n\u0131rlarda ortaya \u00e7\u0131km\u0131\u015f olabilirler.<\/p>\n