{"id":116175,"date":"2019-12-15T16:16:47","date_gmt":"2019-12-15T14:16:47","guid":{"rendered":"https:\/\/osr.org\/?p=116175"},"modified":"2019-12-15T16:16:47","modified_gmt":"2019-12-15T14:16:47","slug":"en-yasli-galaksiler-yildizlar-arasinda-goz-kirpiyor","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/osr.org\/tr\/blog\/astronomi\/en-yasli-galaksiler-yildizlar-arasinda-goz-kirpiyor\/","title":{"rendered":"En ya\u015fl\u0131 galaksiler y\u0131ld\u0131zlar aras\u0131nda g\u00f6z k\u0131rp\u0131yor"},"content":{"rendered":"
Ke\u015ffi yap\u0131lan bu devasa galaksi, y\u0131ld\u0131z olu\u015fumu i\u00e7in gerekli olan b\u00fct\u00fcn uygun ko\u015fullara sahip. B\u00f6ylesine b\u00fcy\u00fck galaksilerdeki y\u0131ld\u0131z olu\u015fumlar\u0131n\u0131n da G\u00fcne\u015f\u2019imiz den binlerce kat daha b\u00fcy\u00fck olabildi\u011fi d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcl\u00fcyor. Olu\u015fan yeni y\u0131ld\u0131z say\u0131s\u0131 da bizim galaksimizdekinden olduk\u00e7a fazla.<\/p>\n
Ke\u015ffedilen bu yeni galaksi ile ilgili bilim insanlar\u0131n\u0131 en \u00e7ok \u015fa\u015f\u0131rtan \u015fey ise galaksinin ya\u015f\u0131 oldu. MAMBO-9 adl\u0131 galaksinin B\u00fcy\u00fck Patlama\u2019dan yaln\u0131zca 970 milyon y\u0131l sonra olu\u015ftu\u011fu ke\u015ffedildi. Bu k\u0131sa s\u00fcre de evrenin hen\u00fcz bebeklik \u00e7a\u011flar\u0131na denk geliyor.<\/p>\n
G\u00f6k bilimciler, bu kadar eski galaksi olu\u015fumlar\u0131n\u0131 ke\u015ffedebileceklerini \u00f6n g\u00f6rememi\u015flerdi. Ancak yap\u0131lan bu yeni ke\u015fifler ile birlikle bilim insanlar\u0131 evrene yeni bir pencereden bakmaya ba\u015flad\u0131lar.<\/p>\n
Ke\u015ffi yap\u0131lan b\u00f6ylesine ya\u015fl\u0131 galaksilerdeki y\u0131ld\u0131zlar\u0131n; evrenin hen\u00fcz bebeklik \u00e7a\u011f\u0131nda olu\u015fmaya ba\u015flam\u0131\u015f olmas\u0131, bu galaksilerin evrenin geli\u015fiminde de b\u00fcy\u00fck rol oynad\u0131klar\u0131na i\u015faret ediyor. Fakat galaksinin bu kadar uzakta yer almas\u0131 ve y\u0131ld\u0131zlardan yay\u0131lan y\u0131ld\u0131z tozlar\u0131 nedeniyle bilim insanlar\u0131n\u0131n derinlemesine ara\u015ft\u0131rma yapmas\u0131 olduk\u00e7a zor bir hal al\u0131yor.<\/p>\n
Genel G\u00f6relilik Kuram\u0131\u2018na g\u00f6re uzay ve zaman bir b\u00fct\u00fcnd\u00fcr ve k\u00fctle\u00e7ekim kuvveti uzayzaman\u0131n dokusunu bozar. Buradan yola \u00e7\u0131karak Einstein da dahil olmak \u00fczere bir grup biliminsan\u0131 k\u00fctle\u00e7ekim kuvvetinin evreni nas\u0131l etkiledi\u011fini anlamaya \u00e7al\u0131\u015ft\u0131.<\/p>\n
\u00c7\u0131kar\u0131lmas\u0131 gereken en basit varsay\u0131m; evrenin i\u00e7eri\u011fini zay\u0131f da olsa yeteri kadar g\u00f6r\u00fcnt\u00fcleyebilirseniz, evren kabaca her yerde ve her y\u00f6nde ayn\u0131 g\u00f6r\u00fcn\u00fcr. Yani, evrendeki maddenin \u00e7ok b\u00fcy\u00fck \u00f6l\u00e7ekler \u00fczerinden ortalamas\u0131 al\u0131nd\u0131\u011f\u0131nda, evrenin homojen ve y\u00f6nba\u011f\u0131ms\u0131z (ing. isotropic) oldu\u011fu g\u00f6r\u00fcl\u00fcr.<\/p>\n
B\u00fcy\u00fck Patlama\u2019n\u0131n kal\u0131nt\u0131lar\u0131n\u0131 g\u00f6steren Kozmik Mikrodalga Arkaplan I\u015f\u0131mas\u0131\u2018na bak\u0131ld\u0131\u011f\u0131nda da yukar\u0131da bahsedilen kozmolojik ilkenin \u00e7al\u0131\u015ft\u0131\u011f\u0131 g\u00f6r\u00fclebilir. NASA\u2019n\u0131n Wilkinson Mikrodalga Anizotropi Probu gibi ara\u00e7lar\u0131 kullanarak g\u00f6kbilimciler, kozmik mikrodalga arkaplan \u0131\u015f\u0131mas\u0131n\u0131n hemen hemen her yerde ayn\u0131 gibi g\u00f6r\u00fcnd\u00fc\u011f\u00fcn\u00fc buldular.<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"
Ke\u015ffi yap\u0131lan bu devasa galaksi, y\u0131ld\u0131z olu\u015fumu i\u00e7in gerekli olan b\u00fct\u00fcn uygun ko\u015fullara sahip. B\u00f6ylesine b\u00fcy\u00fck galaksilerdeki y\u0131ld\u0131z olu\u015fumlar\u0131n\u0131n da G\u00fcne\u015f\u2019imiz den binlerce kat daha b\u00fcy\u00fck olabildi\u011fi d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcl\u00fcyor. Olu\u015fan yeni y\u0131ld\u0131z say\u0131s\u0131 da bizim galaksimizdekinden olduk\u00e7a fazla. Ke\u015ffedilen bu yeni galaksi ile ilgili bilim insanlar\u0131n\u0131 en \u00e7ok \u015fa\u015f\u0131rtan \u015fey ise galaksinin ya\u015f\u0131 oldu. MAMBO-9 adl\u0131 […]<\/p>\n","protected":false},"author":23,"featured_media":0,"comment_status":"closed","ping_status":"closed","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"_acf_changed":false,"inline_featured_image":false,"footnotes":""},"categories":[506],"tags":[],"class_list":["post-116175","post","type-post","status-publish","format-standard","hentry","category-astronomi"],"acf":[],"yoast_head":"\n