Ya\u015fam kayna\u011f\u0131m\u0131z olan G\u00fcne\u015f bir y\u0131ld\u0131zd\u0131r. \u0130nsanl\u0131k olarak binlerce y\u0131ld\u0131r g\u00f6zlerimizi gece g\u00f6k y\u00fcz\u00fcne dikip y\u0131ld\u0131zlara anlamlar y\u00fckl\u00fcyor ve y\u0131ld\u0131zlara bakarak y\u00f6n\u00fcm\u00fcz\u00fc buluyoruz. Bu nedenle de y\u0131ld\u0131zlar\u0131n hep antik olu\u015fumlar oldu\u011funu d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcyoruz.<\/p>\n
NASA\u2019n\u0131n \u2018Uzay Kelebe\u011fi\u2019 ad\u0131n\u0131 takt\u0131\u011f\u0131 olu\u015fum ise asl\u0131nda kocaman bir gaz bulutu k\u00fcmesi. Resmi ad\u0131 Westerhout 40 (W40) olan yap\u0131, nebulas\u0131nda gaz ve y\u0131ld\u0131z tozlar\u0131 bir araya gelerek yeni y\u0131ld\u0131zlar ortaya \u00e7\u0131kar\u0131yor.<\/p>\n
NASA JPL, \u201c\u00c7ok g\u00fczel olmas\u0131n\u0131n yan\u0131nda, W40 y\u0131ld\u0131zlar\u0131n, olu\u015fumlar\u0131na yard\u0131mc\u0131 olan bulutlar\u0131 nas\u0131l yok etti\u011fini de \u00f6rneklemi\u015f oluyor. Uzaydaki dev gaz ve toz bulutlar\u0131n\u0131n i\u00e7inde, yer\u00e7ekimi materyalleri bir araya \u00e7ekerek yo\u011fun k\u00fcmelenmeler olu\u015fturuyor. Bazen bu k\u00fcmelenmeler kritik yo\u011funlu\u011fa ula\u015farak merkezlerinde y\u0131ld\u0131zlar olu\u015fmas\u0131n\u0131 sa\u011fl\u0131yor.\u201d a\u00e7\u0131klamas\u0131nda bulunuyor. Nebulalar, teknik olarak y\u0131ld\u0131zlar\u0131n k\u00fcv\u00f6zleri gibi bir g\u00f6rev g\u00f6r\u00fcyorlar ve y\u0131ld\u0131zlara gerekli malzemeyi sa\u011fl\u0131yorlar. Burada da nebulay\u0131 kelebe\u011fin kanatlar\u0131 olarak g\u00f6r\u00fcyoruz.<\/p>\n
G\u00f6r\u00fcnt\u00fc, NASA\u2019n\u0131n Spitzer Uzay Teleskopu ile \u00e7ekildi. \u0130nan\u0131lmaz detayl\u0131 foto\u011frafta yer alan nebula, bizden 1400 \u0131\u015f\u0131k y\u0131l\u0131 uzakta bulunuyor. Yay\u0131nlanan g\u00f6rsel, teleskopun k\u0131z\u0131l\u00f6tesi kameras\u0131 ile \u00e7ekilen foto\u011fraflar\u0131n birle\u015fiminden olu\u015fuyor.<\/p>\n
Is\u0131n\u0131n olu\u015fturdu\u011fu bas\u0131n\u00e7la yer\u00e7ekiminin sebep oldu\u011fu i\u00e7e \u00e7\u00f6kme, hidrostatik olarak dengelenir. Ve nihayet y\u0131ld\u0131z do\u011fmu\u015ftur art\u0131k. \u0130lk \u00f6nce Hidrojen yanarak Helyum\u2019a d\u00f6n\u00fc\u015f\u00fcr.<\/p>\n
Y\u0131ld\u0131zlar k\u00fctlelerinin b\u00fcy\u00fckl\u00fc\u011f\u00fcne g\u00f6re kaderlerini \u00e7izerler. B\u00fcy\u00fck k\u00fctleye sahip y\u0131ld\u0131zlar\u0131n olu\u015fumu k\u00fc\u00e7\u00fck k\u00fctleli y\u0131ld\u0131zlar\u0131n olu\u015fumuna g\u00f6re daha seyrektir. Evrendeki do\u011fum \u2013 \u00f6l\u00fcm yasalar\u0131 y\u0131ld\u0131zlar i\u00e7in de ge\u00e7erlidir. T\u0131pk\u0131 insanlar gibi y\u0131ld\u0131zlar da do\u011far ve \u00f6l\u00fcrler.<\/p>\n
Galaksimizde bulunan orta b\u00fcy\u00fckl\u00fckte bir y\u0131ld\u0131z olan G\u00fcne\u015f\u2019in 8 kat\u0131ndan daha b\u00fcy\u00fck k\u00fctleli ve s\u0131cak y\u0131ld\u0131zlar, b\u00fcy\u00fck k\u00fctlelerinin olu\u015fturdu\u011fu yer\u00e7ekim etkilerinin fazla olmas\u0131 nedeniyle daha \u00e7abuk kendi i\u00e7lerine \u00e7\u00f6kerler.<\/p>\n
G\u00fcne\u015fimizden kat kat b\u00fcy\u00fck dev k\u00fctleli y\u0131ld\u0131zlar, ya\u015famlar\u0131n\u0131n sonuna s\u00fcpernova denilen b\u00fcy\u00fck bir patlamayla gelirler. B\u00fcy\u00fck y\u0131ld\u0131zlar i\u00e7in h\u0131zl\u0131 ya\u015fay\u0131p gen\u00e7 \u00f6l\u00fcrler diyebiliriz. Bu patlama sonucunda y\u0131ld\u0131z\u0131n i\u00e7erdi\u011fi maddenin \u00e7ok b\u00fcy\u00fck bir k\u0131sm\u0131 uzay bo\u015flu\u011funa sa\u00e7\u0131l\u0131r. Sa\u00e7\u0131lan bu maddeler yeni do\u011facak y\u0131ld\u0131zlara malzeme olmaktad\u0131r.<\/p>\n
Nebula (Bulutsu) uzayda bulunan ve geni\u015f alanlara yay\u0131lm\u0131\u015f olan gazlar, toz, hidrojen, helyum ve di\u011fer iyonize gazlardan olu\u015fan bulutsu yap\u0131lara verilen isimdir. Nebula olu\u015fmadan \u00f6nce bir y\u0131ld\u0131zd\u0131r. Bu y\u0131ld\u0131z \u00e7\u00f6kt\u00fckten sonra ya beyaz c\u00fcce ya n\u00f6tron y\u0131ld\u0131z\u0131 ya da bir karadelik olur. Fakat b\u00fct\u00fcn y\u0131ld\u0131zlar bunlardan biri olmadan \u00f6nce k\u0131rm\u0131z\u0131 s\u00fcper dev haline gelir. Bu y\u0131ld\u0131zlar \u00e7ok b\u00fcy\u00fck olduklar\u0131 i\u00e7in i\u00e7ten gelen bas\u0131n\u00e7 ve y\u00fcksek (100.000.000 \u00b0C) s\u0131cakl\u0131\u011f\u0131n etkisiyle uzay bo\u015flu\u011funa gaz salarlar.<\/p>\n
Bu gaz p\u00fcsk\u00fcrmeleri olduk\u00e7a b\u00fcy\u00fck ve h\u0131zl\u0131d\u0131r. Daha sonralar\u0131 bu gazlar yak\u0131nla\u015farak bir gaz bulutu olu\u015ftururlar. Bu gaz bulutunun s\u0131cakl\u0131\u011f\u0131 15.000 \u00b0C den fazlad\u0131r. \u0130\u015fte bu bulutsu \u2018Nebula\u2019 olarak adland\u0131r\u0131l\u0131r.<\/p>\n
Kedi G\u00f6z\u00fc Bulutsusu, uzay bo\u015flu\u011funda D\u00fcnya\u2019m\u0131zdan \u00fc\u00e7 bin \u0131\u015f\u0131k y\u0131l\u0131 uzakl\u0131kta yer almakta ve G\u00fcne\u015f benzeri bir y\u0131ld\u0131z\u0131n \u00f6mr\u00fcnde k\u0131sa s\u00fcren fakat bir o kadar da g\u00f6rkemli olan nihai bir a\u015famay\u0131 temsil etmekte. Bulutsunun \u00f6lmekte olan merkezi y\u0131ld\u0131z\u0131, tozdan meydana gelen ve e\u015f merkezli kabuklardan olu\u015fan d\u0131\u015ftaki bu basit deseni, bir dizi d\u00fczenli kas\u0131lma sonucu d\u0131\u015f katmanlar\u0131n\u0131 f\u0131rlatarak meydana getirmi\u015f olabilir. Ancak, i\u00e7erideki daha karma\u015f\u0131k ve g\u00fczel yap\u0131n\u0131n olu\u015fumu tam olarak anla\u015f\u0131lamam\u0131\u015ft\u0131r.<\/p>\n
Hubble Uzay Teleskobu\u2019ndan al\u0131nan g\u00f6r\u00fcnt\u00fcde son derece a\u00e7\u0131k bir \u015fekilde g\u00f6r\u00fclen bu ger\u00e7ek uzay g\u00f6z\u00fc yar\u0131m \u0131\u015f\u0131k y\u0131l\u0131ndan biraz daha geni\u015ftir. Bu arada, g\u00f6zlerini dikip Kedi G\u00f6z\u00fc\u2019n\u00fc inceleyen g\u00f6k bilimciler, bundan yakla\u015f\u0131k be\u015f milyar y\u0131l sonra evriminde gezegenimsi bulutsu a\u015famas\u0131na girecek olan kendi G\u00fcne\u015fimizin kaderini g\u00f6zlemliyor da olabilirler.<\/p>\n
Y\u0131ld\u0131zlarda mevcut olan sanat \u00f6ld\u00fckleri zaman daha m\u0131 \u00e7ok takdir ediliyor acaba? Asl\u0131na bakarsan\u0131z y\u0131ld\u0131zlar da en sanatsal g\u00f6r\u00fcn\u00fcmlerini \u00f6ld\u00fckleri zaman sergilerler. Bizim kendi G\u00fcne\u015fimiz ve yukar\u0131da foto\u011fraf\u0131n\u0131 g\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fcn\u00fcz M2-9 benzeri d\u00fc\u015f\u00fck k\u00fctleli y\u0131ld\u0131zlar s\u00f6z konusu oldu\u011funda, en d\u0131\u015fta yer alan gazdan kefeni f\u0131rlat\u0131p atarak normal bir y\u0131ld\u0131zdan beyaz c\u00fcceye d\u00f6n\u00fc\u015fme s\u00f6z konusu oluyor. F\u0131rlatma sonras\u0131 uzayda geni\u015fleyen bu gazlar genellikle etkileyici bir g\u00f6r\u00fcn\u00fcm sergiliyorlar. Gezegenimsi bulutsu olarak tan\u0131mlanan bu gaz g\u00f6sterilerinin yava\u015f yava\u015f yok olup gitmesi binlerce y\u0131l s\u00fcr\u00fcyor.<\/p>\n
Kelebek bi\u00e7imindeki gezegenimsi bulutsu, bizden yakla\u015f\u0131k 2100 \u0131\u015f\u0131k y\u0131l\u0131 uzakl\u0131kta yer al\u0131yor ve kanatlar\u0131yla bize tuhaf ama hen\u00fcz bitmemi\u015f bir hik\u00e2ye anlat\u0131yor. Bulutsunun merkezinde yer alan iki y\u0131ld\u0131z, \u00e7ap\u0131 bizim sistemimizde Pl\u00fcton\u2019un bulundu\u011fu y\u00f6r\u00fcngenin on kat\u0131 geni\u015fli\u011fe sahip gazdan bir disk i\u00e7erisinde birlikte dolan\u0131yorlar. \u00d6len y\u0131ld\u0131z\u0131n geni\u015fleyen kefeni bahse konu bu diski par\u00e7alayarak \u00e7ift kutuplu g\u00f6r\u00fcn\u00fcm\u00fc yarat\u0131yor. Bu arada, gezegenimsi bulutsular\u0131n ortaya \u00e7\u0131kmas\u0131na sebep olan fiziksel s\u00fcre\u00e7lerin b\u00fcy\u00fck bir k\u0131sm\u0131 bizim i\u00e7in halen gizemini koruyor.<\/p>\n
Kaynak: Webtekno<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"
Ya\u015fam kayna\u011f\u0131m\u0131z olan G\u00fcne\u015f bir y\u0131ld\u0131zd\u0131r. \u0130nsanl\u0131k olarak binlerce y\u0131ld\u0131r g\u00f6zlerimizi gece g\u00f6k y\u00fcz\u00fcne dikip y\u0131ld\u0131zlara anlamlar y\u00fckl\u00fcyor ve y\u0131ld\u0131zlara bakarak y\u00f6n\u00fcm\u00fcz\u00fc buluyoruz. Bu nedenle de y\u0131ld\u0131zlar\u0131n hep antik olu\u015fumlar oldu\u011funu d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcyoruz. NASA\u2019n\u0131n \u2018Uzay Kelebe\u011fi\u2019 ad\u0131n\u0131 takt\u0131\u011f\u0131 olu\u015fum ise asl\u0131nda kocaman bir gaz bulutu k\u00fcmesi. Resmi ad\u0131 Westerhout 40 (W40) olan yap\u0131, nebulas\u0131nda gaz ve […]<\/p>\n","protected":false},"author":23,"featured_media":0,"comment_status":"closed","ping_status":"closed","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"_acf_changed":false,"inline_featured_image":false,"footnotes":""},"categories":[506],"tags":[],"class_list":["post-104628","post","type-post","status-publish","format-standard","hentry","category-astronomi"],"acf":[],"yoast_head":"\n